Қырғызстан Қазақстанға қарсы айыптаулар жіберуде — Қазақстан жаңалықтары

Қырғызстан экономика министрлігі Қазақстанды ЕАЭО қағидаларын сақтамады деп айыптады, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі Sputnik-Қырғызстанға сілтеме жасап.

Ведомствоның хабарлауынша, қазақстандық тарап көлеңкелі саудаға қарсы күрес аясында қырғыз экспортына, соның ішінде ауылшаруашылық өнімдеріне әдейі тосқауыл қояды.

Министрлік қазақстандық тараптың қызметі ЕАЭО елдері басшыларының 14 сәуірде тауарлардың, оның ішінде әлеуметтік маңызы бар тауарлар мен азық-түліктердің еркін қозғалу қағидатын сақтау туралы айтқан мәлімдемесіне сәйкес келмейді деп мәлімдеді.

«Қырғызстан мен Қазақстан тараптары делегациялары өкілдерінің қатысуымен өткізу пунктіндегі кездесуінің нәтижелері көрсеткендей, Қырғызстан тарапынан көліктердің өтуі үш есе жылдам», — делінген хабарламада.

Қазақстанмен шекарада тұрып қалу, жүргізушілердің айтуынша, үш-төрт күнді құрайды.

«Айта кету керек, кездесу барысында қазақстандық тарап кептеліс оның кінәсінен туындағанын мойындады, сонымен қатар жеті өткізу бекетінің бесеуін жабу туралы шешімді қазақстандық тарап біржақты қабылдады», — деп жазады газет.

«24 қаңтардан бастап қазіргі уақытқа дейін мемлекеттік шекараның қырғыз-қытай учаскесінде орналасқан «Торугарт-автодорожный» өткізу пункті жұмыс істемейді. Қазақстандық тарап көлеңкелі саудаға қарсы әрекет ету жолымен қырғыз экспортын, оның ішінде ауылшаруашылық өнімдерін әдейі бөгеп отырғаны анық», — делінген бөлім мәлімдемесінде.

«Қазақстан ақпан айында Қырғызстаннан тауарлардың 90 пайызы дұрыс емес құжаттарға сәйкес әкелінетінін айтты. Әрбір анықталған жағдайдың егжей-тегжейлерін сұратуға қарамастан, қазақстандық тарап осы күнге дейін ақпарат берген жоқ. Сонымен қатар, химиялық заттардың тасымалында экспорттық бақылауды бұзу жағдайлары болған жоқ, тізімде жарылғыш заттар, рентген аппараттары, табиғи уран, Қырғызстаннан алынған әскери үлгідегі қару-жарақтар бар», — деді министрлік.

Сондай-ақ, министрлік ЕАЭО мүше мемлекеттердің бюджеттерінде кедендік төлемдердің түсуіне кері әсерін тигізетін және ЕАЭО елдерінің кәсіпкерлік субъектілері арасында бәсекелестік туғызатынына қарамастан, әлі күнге дейін ТЭЖ сәйкес келмеу себептері туралы жауап бермеді.

Сонымен қатар, Қырғызстанның экономика министрлігі екі мемлекет арасындағы өзара саудадағы айырмашылықтарды көрсететін Қазақстан статистикасының дәл еместігін жариялады.

Қазіргі уақытта Қырғызстаннан Қазақстанмен шекарада Қазақстанға кіруді күткен бірнеше жүздеген ауыр көліктердің желісі жиналды.

Сейсенбі күні, Қырғызстанның экономика министрі Санжар Мұқанбетов Қазақстанмен шекарадағы проблемаларға және ЕАЭО ескермегендіктен, республика өз өкілдерін қауымдастыққа шақыру мүмкіндігін жоққа шығармайды деп мәлімдеді.

Сонымен бірге, Қазақстанның мемлекеттік кірістер комитеті қарсаңында олар Қазақстан мен Қырғызстан арасындағы сауда-саттықтағы бұзушылықтармен байланысты республика бюджетіне шығын келгенін жариялады.

Кейбір мәліметтер бойынша, Қырғызстан экспорты мен Қазақстанның импорты туралы мәліметтер айтарлықтай өзгереді. «Қырғызстанның көрсеткіштері 10 есе аз. Олардың ақпараты бойынша, 2019 жылдың 9 айында Қазақстанға экспорт 18 млрд. теңгені құрады, ал біздікі бойынша — 186 млрд. мемлекет кірісі».

«Оның үстіне, Қырғызстаннан Қазақстанға және Ресейге Қытайдан әкелінетін тауарлардың көлемі ҚХР-дан Қырғызстанға жасалған ресми импорт көлемінен 2 есе көп. Өткен жылы Қытайға Қырғызстаннан 75 мың тонна тауарлар әкелінді және экспортталды  — 149 мың тонна. Өзара саудадағы мұндай жағдай Қазақстан бюджетіне нұқсан келтіреді және қазақстандық бизнесті бәсекелестіктің тең емес жағдайларына душар етеді», — деп атап өтті департамент.

Өткен күзде қырғызстандық БАҚ кедендегі сыбайлас жемқорлыққа қатысты тергеу жариялағанын, жергілікті журналистердің пікірінше, мультимиллионер Хабибула Абдукадир мен оның отбасы мүшелерінің іс-әрекетінің бөлігі болғанын атап өткен жөн. Бұл тергеуде Қырғызстан кеден қызметі төрағасының бұрынғы орынбасары Райымбек Матраимов пайда болады. Тергеу мәліметтері бойынша, Матраимов Қырғызстан арқылы 700 миллион долларды заңдастыруға көмектескен.