Пайғамбар мешіті туралы 9 қызықты дерек 

Өмірде бізді әдемілігімен тәнті еткен суреттерді көргенде үнемі «Бұл Жер бетіндегі жұмақ қой!» деп таңданысымызды жасыра алмай жатамыз. Шын мәнінде, мұндай сөзге лайықты бір ғана орын бар. Жасыл кілем мен миллиондаған адамның көз жасына қаныққан Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешітінде «Жұмақ бақтарының таңдаулысы» жатыр. Бұл мекен әрбір мұсылман баласына таныс, дегенмен, сіздерге оқуға пайдалы болатын бірнеше қызықты деректерті ұсынамыз: 

9. Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешіті Арабия түбегінде электр қуаты жүргізілген алғашқы құрылыс

Османдықтар аймақтағы электр жүйесін іске қосарда ең алғашқы жұмыс нысаны Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешіті болды. Бұл оқиға шамамен Сұлтан өзінің Стамбұлдағы сарайын толықтай электр қуатымен жабдықтағанға дейін бірнеше жыл бұрын орын алған. 

8. Заманауи мешіт ескі қаладан да үлкен

Заманауи мешіттің аумағы ескі ғимараттан жүз есе үлкен. Бұл оның ескі қаланың бүкіл аумағын қамтиды деген сөз. Жәннат әл-Бақи мазарының орналасқан орны осыған дәлел. Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) уақытында ол қаланың сыртында болатын. Ал қазіргі таңда мешіт ғимаратының жанында орналасқан. 

7. Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) бөлмесінде бос қабір бар

Ежелгі уақыттан-ақ Алла Елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), Әбу Бәкір мен Омардың (Алла олардан разы болсын) қабірлерінің жанында тағы бір бос қабір бар деген аңыз тараған. Аталған болжам 1970 жылы расталды: қабірдің жапқышын ауыстырған адамдар оның бар екенін растаған. Болжам бойынша ол қабір Иса Пайғамбарға (а.с.) арналған. Бұл пікір ұзақ уақыттан бергі пікірталастардың нысаны болып келеді. 

6. Мешіт өрттің нәтижесінде бұзылған

Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешітінің айтулы бөлігі, соның ішінде Оның (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) көзі тірісінде салынған мұнара да өртенген. Өрттің күшті болғандығы соншалық, Алла Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) бөлмесінің шатыры мен қабырғалары құлап, нәтижесінде 600 жылда алғаш рет оның жатқан жерлері ашылған. 

5. Бұрын мешітте мүлдем күмбез болмаған, ал қазір олар екеу

Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) өмірден өткеннен соң 650 жылға жуық оның қабірінің төбесінде күмбез болмаған. Алғаш рет оны 1279 жылы Мәмлүк сұлтан салғызды, күмбез жасыл түсті және ағаштан жасалған болатын. Біз қазір көріп жүрген жасыл күмбез, шындығында, Алла Елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) бөлмесінің үстінен салынған сыртқы күмбез. Біріншісінен әлдеқайда кіші ішкі күмбез де бар. Оның ішкі бөлігінде Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), Әбу Бәкір мен Омардың (Алла олардан разы болсын) есімдері жазылған. 

4. Күмбез күлгін түсті болған

Қазіргі бейнесіне келгенде дейін, шамамен 150 жыл бұрын, күмбез бірнеше рет жөндеуден өтті және түрлі түстерге боялған болатын. Бір уақыттарда ол ақ түсті болды, дегенмен ең ұзақ уақыт күмбез көк-күлгін түсті болды. Хиджаз арабтары бұл түсті ерекше жақсы көретін.

3. Мешітте үш михраб бар

Мешіттердің көпшілігінде тек бір михраб болса, Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешітінде олардың саны үшеу. Олардың бірін бүгінде ұжымдық намаздарды басқаратын имамдар пайдаланады. Басқа бір михраб Сүлеймен Сұлтанның бұйрығымен салынып, «Сүлеймение михрабы» немесе «Ахнаф» деп аталады. Ол ханафиттік имам басқаратын құлшылықтарда пайдаланылды, ал маликиттік имам намазды пайғамбарлық михрабтан басқарған болатын. Кейінгісі Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) аяғын қойған жерден басқа құлшылық кезінде тұрған бүкіл аумағын қамтиды. 

2. Фатиманың (Алла оған разы болсын) бөлмесінде не бар?

Алла Елшісіне (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) тиесілі заттар екі бөлмеде орналастырылған: Оның (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) және қызы Фатиманың (Алла оған разы болсын). Кеңейту нәтижесінде Фатиманың (Алла оған разы болсын) бөлмесі Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) бөлмесіне қосылған. Бірінші дүниежүзілік соғыс уақытында Мединаны қоршау кезінде османдық командир көптеген баға жетпес мұраларды әйелдер мен балалардың киімдеріне жасырып Стамбұлға көшіріп әкеткен. Бүгінде оларды Топкапы сарайынан көруге болады. Көптеген заттардың сәйкесінше құжаттамасының болмауы да қызықты жайт. 

1. Ол құпия белгілерге толы

Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешітінің құпия белгілер мен сырларға толы болғаны соншалық, «Код да Винчи» оның қасында балабақшаның жұмбағындай көрінеді. Әр бір бағана, күмбез, терезе тарих пен рухани құндылыққа ие, қандай да бір оқиға орнын меңзейді. Жобалаушылардың ұйғарымына сәйкес, егер бұл орындардың әрқайсысына ақпараттық сілтеуіштер қояр болса, олар негізгі мақсат — құлшылықтан адамдардың ойын бөлер еді. Сол себепті олар қоршаған заттардың дизайнына кішігірім өзгерістер енгізу арқылы ерекшелеудің басқа тәсілін пайдаланды. Бұл қандай құпиялар мен белгілер екендігі туралы, Алла қаласа, бөлек әңгімелеп беретін боламыз.

 

Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мешіті қатардағы мешіттердің бірі емес. Бұл үмметтің ұлы жеңістері мен тоқырауларының сахнасы. Бұл қоғамдық орталық, үйсіздердің панасы, әрі университет, әрі мешіт. 

Бірте-бірте мұсылман қауымдастығындағы өзгерістерге байланысты, ұрпақтан-ұрпаққа жалғаса келе мешіттің өзі де өзгеріп отырды: ерте заманда пальма діңгегінен құрастырылған интерьерден мәрмәр мен алтынмен апталған қазіргі құрылыстарға дейін. Алайда, ішкі өзегі қол тимеген қалпында,өзгеріссіз сақталуда, бәлкім, біз үшін мұнда сабақ бар.