Жатыр мойнының қабынуы | Скачать Материал

Аграрлық факультет

Ветеринариялық медицина кафедрасы

Пән : Мал акушерлігі және гинекологиясы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы : Жатыр мойнының қабынуы.

Орындаған:
Тексерген:

ВМ-201
_________
___________
(қолы)(қолы)

Күні:____________

Комиссия ___________ ____________________ (қолы)

Бағасы: __________

Семей2015 жыл

1. Кіріспе
… … … … … … … … … … … … … … … … … … .
… … … … … … … 3-4
2. Әдеби шолу
• Ауруға
анықтама … … … … … … … … … … … … … ..
… … … … .4
• Клиникалық
белгілері … … … … … … .. … … … … … … … ..
… …5-6
•
Диагноз … … … … … … … … … … … … … … …
… … … … … … … 6
•
Емі … … … … … … … … … … … … … … … …
… … … … … … … … 6-7
• Алдын алу
шаралары … … … … … … … … … … … … … … ..
… …7
3. Өзіндік зеттеу.
• Шаруашылыққа сипаттама … … … … … … … … … .. … … …8-9
• Ауру малды тіркеу … … … … … … … … … … … … …9-10
• Емдеу … … … … … … … … … … … … … … … … …10-12
4. Қорытынды … … … … … … … … … … … … … … … … … .1 3
5. Пайдаланған әдебиеттер тізімі … … … … … … … .
… … … … … … … .14

Кіріспе.
Қазақстан РеспубликасыныңПрезиденті Нұрсұлтан Әбішұлы
НазарбаевтыңҚазақстан халқына Жаңа әлемдегі – жаңа Қазақстан жолдауында
халықтың әл-ауқатын жақсарту, қоғамымыздың келешек келбеті мен
мемлекетіміздің мақсат-мұраты жарияланды. Президентіміз 2003-2005 жылдар
аралығын Ауыл жылы деп жариялап, ауыл шарашылығына басты назар аударып,
дамытуды ұсынған. Қазіргі кезде осыған байланысты біздің ауыл
шаруашылығымыз қарқынды дамып келеді.
Қазақстан ежелден мал шарушылығымен айналысып келеді. Мал
шаруашылығының негізгі дамыған салалары қой мен ірі қара малдары, сонымен
қатар жылқыда жақсы көбейген. Бұлармен қоса, қазіргі таңда құс, шошқа, түйе
шаруашылықтары да дамып келеді, бұл республикамыздың өркендеп, көркейіп
келе жатқандығы. Осымен қоса, білікті мамандар саныда осыған байланысты
артуда.
Ветеринарияның әлеуметтік маңызы, оның халықты зооантропонозды
аурулардан сақтандыру, қорғау шараларын жүргізуде көрінеді. Осыдан
С.С.Евсеенконың Адам медицинасы адамды сақтайды, мал дәрігерлік медицина
адамзатты сақтайды деген сөзі еске түседі.
Істің шын мәнінде де мал дәрігері мал мен адамға ортақ аурулар –
зооантропонозбен үнемі күрес жүргізе отырып, адамдардың денсаулығын
қорғайды, адамзатты аусыл, түйнеме, бруцуллез, туберкулез, лептоспироз,
сияқты және басқа да көптеген қауіпті аурулардан құтқарады. Мал дәрігерлік
қызмет, сондай-ақ еттің, сүттің, басқа да осы сала өнімдерінің санитарлық
сапасына бақылау жасайтын болғандықтан, ол адамдарды сапасы төмен мал
шаруашылығы өнімдерін тағам ретінде пайдаланған жағдайда болуы мүмкін
кеселдерден де сақтандырады. Ал мал дәрігерінің бұл саладағы қызметінің
көздейтін түпкі мақсаты мал шаруашылығы өнімдерінің, соның ішінде жеңіл
өнеркәсіпке қажетті шикізаттың санын молайтып, сапасын жақсарту болып
табылады. Мал дәрігерлігі мал ауруларына қарсы ұдайы күрес жүргізе отырып,
мал басын, құс санын көбейтуге жәрдемдеседі. Халыққа қажетті ет, сүт,
жұмыртқа, жүн және басқа өнімдерді мол өндіруге белсене ат салысады,
олардың сапасын жақсартуға көмектеседі.

Мал төлдегеннен кейін жатыр қабынулары жиі байқалады және барлық
аналықтарда кездеседі. Жатыр қабыну түрлері:

1. Қабыну процесінің орналасуына байланысты

➢ Жатыр мойнының қабынуы

➢ Жатыр мүйізшесінің қабынуы

2. Кілегейлі қабығының қабынуы- эндометрит.

3. Жатыр ет қабығының қабынуы.

4. Жатыр манындағы ұлпалардың қабынуы.

5. Қабыну процесінің ерекшелікткрі.

❖ Серозды

❖ Кататальды

❖ Ірінді жиі катаралді өтеді

❖ Некрозды

❖ Қанды

❖ гангренозды

Жатыр мойнының қабынуы (цервицит, Cervicitis puerperalis) туу
кезіндегі акушеллік көмектін дұрыс көрсетілмеуінен пайда
болады.Жарақаттанудан немесе жатыр мойнына инфекцияларын түсуінен, шудың
кешігіп түсуінен, жатыр мойнының түтігі жартылай жабық болғанда пайда
болатын ауру. Кей жағдайларда жатыр мүйізінің және қынаптын қабынуынан да
болуы мүмкүн. Эндометриттің асқыну салдарынан жатыр мойнының қабынуы және
де көптеген акушерлік ауруларды емдегенде пайдаланатын дәрілік заттардың
әсерінен кілегейлі қабықтын қатты бөртуі мүмкүн. (йодоксид, йодгликоль,
йодосол) т.б.

Цервицит көбінесе эндометрит пен вагиниттің асқынуларынан пайда
болады.

Клиникалық белгілері мал төлдегеннен кейін 4-6 күн ішінде көрінеді:

• Ірі қара малының мазасыздануы.

• Арқасын бүгіп алу байқалады.

• Құйрығын көтеріп алады.

• Дене температурасы 40º С көтеріледі.

Диогноз. Қан ағу байқалады, Қынап айсы арқылы қараған кезде жатыр
мойнында жарақаттармен қанталауларды байқауға болады.

Ректальды әдіспен тексеру:

• Жатыр мойнының консистенциясы жұмсақ.

• Кынапқа қолды салып пальпациялаған кезде малдың қатты
мазасызданғандығы байқалады.

Емі. Жатыр мойын аралығына дәрі құйып емдейді. Көбінде синтомицин
және оксикорт линиментін қолданады .Олардың сыртында Э.К.Ибрагимов
ұсынған майы жақсы нәтиже береді.Бұл май дәрінің құрамына 5 г левомицитин ,
2 г прогестерон және 93 г құндыз майы кіреді .Май ,линимент дәрілерді күн
аралатып , 5мл мөлшерде жатырдың мойын арығына полистирол катетердің
көмегімен құяды .Алғашқы 2-3 тәуліккте құйымшақ жұлыны қуысына новокаин
егіп ,жыныс жолының жанын кетірген сон дәріні жатыр мойын арығына құйған
жөн .

Ірі қара малының жатыр мойнының қабынуын емдеу үшін эмульсиялар,
суспензиялар, және микробтарға қарсы, қабынуға қарсы мазьдер
пайдаланылады: стрептоцид, синтомицин линименті, Вишневскийдің эмульсиясы
және тағы басқа дәрілік заттар.

Сыртқы жыныс мүшелерін шаю жасайды. Құйрығын сол жаққа көтеріп,
бұрып, зәр жолының тесігі арқылы залалсыздандыратын жөнжылы ерітінді
енгіземіз (этакридин лактатын 1: 1000, фурафелиннің 1:5000) экссудатты
шығару үшін. Жанэ шприцінің көмегі арқылы 37-38ºС температурадағы аспап
арқылы дәрілік затты енгіземіз. Емді үзбей мал жазылғанға дейі 3-5 рет
жасау керек. 2-3 емдеу курстарын эпидуралды анестезия арқылы жүргіземіз,
себебі аурушандықты бастырту үшін.

Алдын алу шаралары: туу кезінде акушерлік көмектін дұрыс көрсетілуін
қамтамасыз ету. Акушерлік көмек кезінде құрал саймандардың таза әрі
залалсыздандырылған болуын қадағалау және т.б.

Өзіндік зертеу.
Шаруашылыққа сипаттама.
Мен зерттеу жұмыстарымды Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы Дайыр
ауылдық округіне жататын Қуаныш шаруа қожалығында жүргіздім. Дайыр
ауылдық округінің ірі елді мекендері Жамбыл, Мұжықсу. Дайыр ауылдық
округінің аумағы – 123,0 га., халқы – 3213. Аудан орталығынан 25 км.
қашықтықта орналасқан.
Қуаныш шаруа қожалығы 2005 жылы құрылған. Шаруашылық иесі Сапарғалиев
Талғат. Шаруа қожалығында барлығы 245 бас мал бар. Соның ішінде: ірі қара
малы – 30, қой мен ешкі – 200, жылқы – 15. Шаруашылықта бір МТЗ-80
тракторы бар. Бұл трактормен малдың жем-шөбін дайындайды. Шаруа қожалығының
жер көлемі 300 га. болады. Шаруашылықтағы малдар ені – 8 метр, ұзындығы –
20 метрдей болатын қорада ұсталады. Қораның екі есігі, табиғи жарық көзі
түсетін бес терезесі бар, екі ауа алмасуды қамтамасыз ететін мұржалары бар.
Қора мал түріне байланысты төрт бөлікке бөлінеді. Жаңа туған төлдерді бөлек
ұстауға арналған бөлігі де бар. Әр мезгіл сайын қорада зарарсыздандыру
жұмыстары жүргізіледі. Шаруашылық иесі Сапарғалиев Талғаттың алдағы
жылдарға қойған мақсаты шаруа қожалыққа асыл тұқымды малдарды әкелу және
әрі қарай көбейту. Осы арқылы шаруашылықты ары қарай дамыту.
Дайыр ауылдық округі

Қуаныш шаруа қожалығының жайылымдағы ірі қара малдары.
Ауру малды тіркеу.
Ауру тарихы №5.
Зайсан ауданы Дайыр ауылдық округі Қуаныш шаруа қожалығы.
Тіркеу.
Мал иесі оның мекен жайы: Сапарғалиев Талғат Абая 125
Мал туралы мағлуматтар:
Жасы: 3,5 жасар құнажын. Түрі-түсі: Қызыл –ала.
№ 5489623569 Лақап аты: Майка.
Тұқымы: Қызыл-ала. Салмағы: 190 кг.
Буаздылығы: тууғанына 4 күн болған, бұзауы бар.
Өнімділігі: … жалғасы