Жалайырлар слайд,презентация — Тарих

0

Жалайырлар слайд,презентация

 

 

 

ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚ.ЖАЗА.МЕДИЦИНАЛЫҚ СИПАТТАҒЫ МӘЖБҮРЛЕУ ШАРАЛАРЫ.КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРДЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҒЫ.Адам 1996 жылдың 1 қаңтарында ұрлық үшін  175 баптың 1 бөліміне байланысты 1997 жылы  ұсталды да, 1997  жылдың  1  наурызында  заңды күшіне енді. Жаза бойынша 2 жылға бас бостандығынан айырылды,демек,ол 1999 жылдың 1 наурызында шықса, ол заң бойынша әлі 3 жылға сотты болып табылады. Тегер ол тағы ұрлык жасаса, алдындагыдай 2 жылга сотталмайды. Ол 2 болімінің  б тармағы бойынша 3-6 жылға дейін сотталуы мүмкін. Егер ол 2002 жылдың 4 наурызында тағы ұрлық жасаған жағдайда 1 бөлімінің 175 бабы бойынша  сотталады.
Наймандар, Керейттер және Жалайырлар туралы жалпы түсінік.
Наймандардың пайда болу тарихы.
Керейттердің пайда болу тарихы.
Жалайырдің пайда болу тарихы.
Олардың шаруашылық-экономикалық құрылысы.
Көрші халықтармен езара қатынастары.

    
           Наймандардың, керейіттердің, жалайырлардың ертеректегі мемлекеттері — Орталық Азияның шығысында — Қазақстанға шектесіп жатқан моңғолия аумағында пайда болса да, олардың тарихының Қазақстан тарихына тікелей қатысы бар. Көшпелі мемлекеттіліктің бастаулары Орталық Азияның нақ шығысында жатыр, ежелден Қазақстанның өз жерінде мекендеген халықтар мен тайпалардан басталатын дәстүрлермен қатар олар кейіннен қазақ мемлекеттілігіне тән болды.

    
                   Қазақ халқының құрамындағы наймандардан: терістаңбалы (кейде елата), сарыжомарт(ергенекті найман), төлегетай деген рулар бірлестіктері тарайды. Терістаңбалыдан:мәмбет, рысқұл; cарыжомарттан: балталы, бағаналы, көкжарлы, бура (Найман),қаратай; төлегетайдан: қаракерей, мұрын,төртуыл, матай, аталық (кейбір деректерде кенже), садыр. Келесі бір шежіре нұсқасында наймандардан тоқпан, елата, өкіреш таратылады. Елатадан: келбұға мен кетбұға; өкірештен: төлегетай және сүгіріш; төлегетайдан: қаракерей, төртуыл, садыр, матай тарайды. Сүгіріштен: ертекті, бағаналы, балталы; ертектіден: көкжарлы, сарыжомарт, бура рулары тарайды. Әр рудың өз рулық таңбасы мен ұраны бар. наймандардың ортақ таңбасы – Y (бақан), ұраны – Қаптағай.  

      Найман туралы деректер оны әуелде Хинганнан Қарпатқа дейін созылып жатқан Ұлы Даланың Ертіс пен Орхон өзендері аралығында ежелден көшіп жүрген тайпалар қатарында таниды. Ол – сонау жыл санауымызға дейінгі екінші ғасырлардан бастап дәуірлеп, Орта Азиядан Сары өзенге дейінгі байтақ аймақты жайлаған Хунну (ғұн) ұлысының, біздің жыл санауымыздың бастапқы ғасырларында қытай жазбаларында «теле» деген атпен әйгеленген байырғы киіз туырлықты қандас тайпалар қауымдастығының кесек бір сынығы. Әбілғазы жазуынша: «Наймандар – көне жұрттардың бірі, малы мен басы көп өскен халық Бірсыпыра ғалымдардың дәлелдеуінше, «оғұз» сөзінің көне Түрк тіліндегі бір мағынасы тайпа дегенге келеді. ( «оқ» — тайпа, «з» — жиынтық сан есім). Ал «найман» моңғолша сегіз деген сөз. Сегіз оғұз жұртын әуелі «найман аймақ» ( «сегіз тайпа») деп Х ғасырда моңғол тілдес қидандар атай бастаған екен.

 

Рахмет ретінде жарнамалардың біреуін басуды сұраймын!