Ұстаз тілегі сайтында материал жариялап тегін сертификат, алғыс хат және құрмет грамотасын алуға болады. Ол үшін сайтқа тіркеліп материал жариялау керек. Сайт бойынша барлық сұрақтарды 8-771-234-5599 номеріне ватсап арқылы қоюға болады
Тәрбие сағаты «Қызым -қызғалдағым»
Автор: Муканова Мирамгуль Айгалиевна
Бағыты: Барлық пәндер Бөлімі: Тәрбие сағаты Сыныбы: 10 сынып
Жарияланған уақыты: 2019-01-14
Материал туралы қысқаша түсінік
сынып жетекшілерге
І. Сабақтың тақырыбы: Қыз бала –ұлттың ұяты, халықтың шырайы Сабақтың мақсаты: оқушыларға қыз баланың өмірдегі орнын, қызды қадірлеу арқылы өз ұлтының болашағын қадірлеумен бірдей екенін түсіндіру. Сабақта қолданатын әдістер: болжау стратегиясы, пікір алмасу, Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың барысы: Ұйымдастыру бөлімі: Оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау. «Болжау стратегиясы» арқылы бастау. қыз бала туралы мақал –мәтелдер мен нақыл сөздерді құрастыру арқылы сабақты бастау. Қыз –ұлттың шырағы Әйел бір қолымен бесікті, бір қолымен әлемді түзетеді. ҚызғабергендіҚыдырөтер.—балалар , бүгінгі біздің тақырыбымыз қандай?— Қыз бала –ұлттың ұяты, халықтың шырайы Ана-барлық өмірдің бастауы. Ол адамды өмірге әкеледі. Ол адамды адам етіп тәрбиелейді. Ол адамды өзінің тілінде, ана тілінде сөйлетеді. Сондықтан ертеңгі ана, бүгінгі қыздарымызды тәрбиелеу ананың және барша қауымның міндеті. Халқымыз «Қызға қырық үйден тыю, қала берсе қара күңнен тыю» деген мақалға қаншама философиялық ой сыйғызған. Яғни қыз бала тәрбиесіне тек қана анасы ғана жауапты емес, бүкіл ауыл, ру жауапты болып отыр. Қыз баланы құрметтеу, олардың алдында дөрекі сөйлемей, ізетті болу-халқымыздың игі дәстүрлерінің бірі.«Қыз» ең қасиетті сөз. Қасиетті болатыны бүкіл адамзат қыздан тарайды: қыз келін болады, келін анаға айналады, ал ана әже деген зор дәрежеге жетеді.Осы үшеуі арқылы ұрпақ өсіріп, ұлт қатарын көбейтеді.бейнеролик көрсету. №1 Ұлттыңбойындағы бар жақсықасиеттерді-тілін, дінін, әдет-ғұрпын, салт-санасын, дәстүріннемересіне, немересіненшөбересінежеткізуші, дамытушы, әрине, әйел-ана. Халқымыздыңырыстыынтымағын, береке-бірлігін, туыстыңтатулығыніскеасыратын да, ұйымдастыратын да әйел-ана. «Ағайын тату болса—аткөп, абысын тату болса-ас көп»,-дегенұлағаттысөзосыдантусакерек.Кеңбайтақұлыдаланымекендегенқараорманхалқымыздыңбіртілдесөйлеп, әдет-ғұрып, салтдәстүрінің, мінез-құлықтарының да біркелкіұқсасболыпкелуібұрынғыөткенқасиеттіДомалақана, Айшабибі, Жағанбегім, Нұрбикеханым, Айғаным,Ұлпан, Зере, Ұлжансынды дана аналарымызданқалғанүлгі.Қазақтарәдеттеелгекелінболыптүскенқызөзелініңбарлықжақсықасиеттерін, рухани-моральдыққұндылықтарынөзіменбірге ала келіп, табалдырығынаттағанбосағасыныңигілігіне, қалабердібүкілсолбірқалыңелгесіңірген. Бұлжақсыүрдіс, ғибраттығадетбүкілұлттыңбірлігіне, руханиболмысынаигіықпалынтигізген. Сондықтан да халқымызқыздарынатөрденорынберіп, қонақдеперкелеткен, парасаттылыққабаулыперкінөсірген.Еркеқыз, имандыәйел, қасиеттіанасоларданшыққан. Қазақтыңбатылқыздары, ақынқыздары, ақылдықыздарыұлттытәрбиеледі.Пәрәнжі-сәтіркимеген, сөйтетұраеркіндік пен есерліктің ара жігінажыратабілгенпарасатты, тапқыр, төзімді, өнерлі, шашынтөбесінетүйіпжауғашапқан батыр қыздарқазақтаболған.бейнеролик көрсету. №2-әйел құқығына тоқталатын болсақ, Еліміз тәуелсіздігін алғаннан бері әйелдердің заңды мүдделері мен құқықтарын қорғауда және отбасындағы тұрмыстық қылмыстардың алдын алу саласында белгілі бір нәтижеге қол жеткізді деп айта аламыз. Бұл Конституциямыздың және «Тұрмыстық зорлықтың алдын алу» туралы заңының іске асырыла бастауына да байланысты десек, артық айтқандық емес. Тек бұл ғана емес, сонымен қатар, еліміз 1997 жылдан бастап әйелдердің ар-намысын қорғаушы әрі құқықтары мен бостандықтарына кепілдік беретін, конституциялық қағидаларды біртұтас жүзеге асыруды көздейтін, яғни әйелдердің жағдайларын жақсарту туралы мемлекеттік саяси тұжырымдаманы іске асыруда, 1998 жылы 29 маусымда егеменді еліміз Біріккен Ұлттар Ұйымының «Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою туралы» конвенциясына қосылды. Сөйтіп, Қазақстандағы әйелдерді кемсітудің барлық түрінен қорғауға міндеттеме алды. Біздің еліміз әйелдерді қорғау туралы аталған конвенцияға қосыла отырып, өзіне үлкен жауапкершілік жүктегені белгілі. Бұған қоса 1998 жылы 22 желтоқсанда Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия құрылды. Ұлттық комиссия қызметінің негізгі бағыттарында: әйелдердің саяси, экономикалық және мәдени тұрғыдан алға басуы, әйелдердің және олардың отбасының денсаулығын жақсарту, сондай-ақ, әйелдерге қатысты кемітушіліктің барлық түрін жою атап көрсетілді. Осыған сәйкес, Президентіміздің тікелей нұсқауымен 1999 жылы 19 ақпанда Ішкі істер министрлігінде әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау жөніндегі бөлім құрылды. Олардың қызметі – әйелдердің конституциялық құқықтары мен бостандықтарын, заңды мүдделерін құқыққа қайшы әрекеттерден қорғауды қамтамасыз ету, әйелдерге қатысты зорлық-зомбылықты ескерту және жолдарын кесу болып табылды. –Ата Заңымыздан бастап, еліміздің барлық заңдарында, ең алдымен, адамның құқығы басты назарда тұрады. Осыған орай кез келген адам зорлықты, азапты, ар-намысына кір келтіретін ешқандай жазаны шекпеуі қажет дейміз. Конституциямызда адам құқын және оның абыройын қорғау қағидасы бар. Соған орай 17- бапта былай жазылған: «Ешкім зорлықты, азапты, адамның абыройына кір келтіретін басқа да қатаң қарым-қатынасты немесе жазаны шекпеуі тиіс». Әрине, тек біздің елімізде ғана емес, көптеген мемлекеттерде тұрмыстық зорлық-зомбылықты болдырмауда бірқатар заңдар бар. 2009 жылы желтоқсанда тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу амалдардан әрі қарай жетілдіру мақсатында дайындалған «Тұрмыстық зорлықтың алдын алу туралы» заңы да күшіне енді. Қазіргі кезде тұрмыстық зорлық-зомбылықтың барлық түрлерінен зардап шеккен әйелдердің мәселесіне аса көңіл бөлінуде Мәселен, Алматы қаласында заң қабылданғаннан кейін 30-дан астам қылмыстар, яғни тұрмыстық қылмыс екі есе төмендеді. Бұған қоса, айтылатын тағы бір жайт, отбасындағы зорлық-зомбылық барлық әлеуметтік топтар мен ұлысқа, әртүрлі жас деңгейіне, қала мен ауылға бірдей дәрежеде қатысты. Ол әйел мен ер адамның отбасын құрғаннан кейін уақыт өте пайда болады. Отбасындағы жанжалдар ұрыс-керістен, қызғаныштан туған теріс қарым-қатынастан, психикалық аурудың асқынуынан, сонымен қатар ішімдікке құмарлықтан пайда болады. Президент Н. Назарбаев өзінің Жолдауында әлеуметтік саясаттың негізгі құрамдық бөлігі ана мен баланы қорғау дей келе: «Мені қобалжытатын жағдай жанұядағы ана мен балаға қатысты тұрмыстағы зорлықтың артуы. Және айтатыным, мұндай зорлықты бірден тоқтату керек», деді. Нұрлан Өнербаевтың «Мен қазақ қыздарына қайран қалам» әнін тыңдайық. Қыз балаға қатысты нақыл сөздер мен мақал –мәтелдерге тоқталайық. Қызға қатты күлудің қажеті жоқ, жігітке оның жымиғаны да жетіп жатыр.Атың жақсы болса,Ер жігіттің пырағы,Балаң жақсы болса,Жан мен тәннің шырағы.Қызың жақсы болса,Жайқалып өскен құрағы.Әйелің жақсы болса,Бірінші — иманың,Екінші — жиғаның,Үшінші — ырысыңның тұрағы.Анадан өнеге көрмеген қыз жаман. Атадан өнеге алмаған ұл жаман.Жақсы қыз — жағадағы құндыз, Жақсы жігіт – аспандағы жұлдыз.Қызды асырап білмеген күң етер, Жібекті түте алмаған жүн етер.М.Мақатаев «Әйелдер –ай, әйелдер» атты өлеңін тамашалайық. Ойланайық пікірлесейік.
Ұлдарға сұрақ:
1. Қыздың көркі деп нені түсінесің? ( ең бірінші мінезі, әдептілігі, әрине сыртқы келбеті)2. Қыздарды неге өмірдің гүлі дейді? ( Гүл табиғаттың сәні, оны баптап, бағып күтсең, әдемі, хош иісті болып өседі. Қыз бала да, солайкішкентайкезіненбастапбағып, жақсытәрбие беру керек. Отбасындабергентәрбиеқалайболса,өскендесолайқалыптасады.)3. Қызғақандайқылықжараспайды? (ерсікүлгені, дөрекісөйлегені, өтірікайтқаны)4. Қыздарғаарнапмақалайт. ( Қызөссеелдіңкөркі, Таудыңкөркітас,қыздыңкөркішаш, Қызғақырықжердентыю, Анағақарапқызөсер)5. Өзіңеқыздардыңқандаймінезіұнайды? (қылықты ,әдептіболса, сыпайы, биязыболса )Қыздарғасұрақ:1. Ұлдарғақандайқылықжараспайды? ( бұзақылық, сотқарлығы, кісінісыйламайтыны)2. Ұлдарғаарнапмақалайт(Атаданжақсыұлтуса,Қарүстінде от жанар, Атаданжаманұлтуса,АтүстіндеитқабарЖақсы бала әкесініңбасынтөргесүйрейді, жаман бала әкесініңтөрдегібасынесіккесүйрейді ,жақсы бала- сүйік, жаман бала күйік)3. Сағанұлдардыңқандаймінезіұнайды? (салмақты, кішіпейіл, адамгершілігі мол),4. Атаданжақсыұлтуса, елініңтуыболадыдегендіқалайтүсінесің?( Отанүшінотқатүс, күймейсіңдегендей, ұл бала елінеотанынақызмететуітиіс.Олүшінтәртіпті, саналы, адамгершілі мол болуыкерекдепойлаймын)5. Ұл бала үшінқасиеттіборышдепненіайтаредің?(Ата-анасынсыйлау, өзелінқорғау)Аңжортараяғымен, жереркесі,Құсұшарқанатымен, көкеркесі.Халқыңақалаулыұлболамындесең,Адам бол! Болмаадамныңкөлеңкесі – деп Абай атамызайтқандай, Сіздергеадамгершілігі мол, еліміздіңиманды да инабаттыұл –қызыболыпөсіңіздердептілекайтамын.Пугачев мектеп –балабақша кешені
Қыз бала –ұлттың ұяты, халықтың шырайы
10 «а» сынып жетекшісі: М.А. Муканова
2018-2019 оқу жылы
Қыз –ұлттың шырағы Әйел бір қолымен бесікті, бір қолымен әлемді түзетеді. ҚызғабергендіҚыдырөтер.
