Спартак Иосифович Маковский

1920 жылы Павлодарда коммунист жұмыскер отбасында дүниеге келеді. Украин, КОКП мүшесі. 1936 жылы Запарожье қаласында аяқталмаған орта мектепті аяқтаған соң, Спартак «Запарожсталь» заводына оқушы электрик болып орналасып және сонымен қатар жергілікті аэроклубтың оқуын оқиды.  1937 жылы Спартак Маковский Качино ұщқыштар мектебіне алынып, оны 1939 жылы ойдағыдай тәмамдайды. Ұшқыш Маковский үш жылдан аса Қиыр Шығыста қызмет еткен, ал 1943 жылдың 19 сәуірінен бастап фашист басқыншыларына қарсы шайқасты.

278-итребитель авияция дивизиясының 43 истребитель авиаполкіндегі эскадриля командирі Лейтенант Маковский Белгород ауданындағы майданға 1943 жылдың 19 апрелінде келіп жетті.

Соғыстың алғашқы күндерінен бастап Маковский төрт истребительдерден тұратын тобымен бірге Новороссийск ауданында біздің штурмовиктерімізге жолсерік қызметін көрсетеді. Бірақ олар күтпеген жерден «МЕ-109» истребильтелдерінің шабуылына ұшырайды. Лейтанант Маковский болса оларға батыл қарсы шығып, истребительдің біреуін атып түсірген.

Соғыста көрсеткен ерлігі үшін С.И. Маковский І дәрежелі Отан соғысы орденімен марапатталады.

Маковскийдің келесі бір әуедегі ұрысы бүкіл елге танымал болды. 1943 жылғы 8 май күні эскадриля командирі Маковский басқарған алты «яков» Крымская станциясы ауданында жердегі әскерлерді әуеден қорғап, жауынгерлік тапсырманы атқарып жүрді. Бір кезде бір топ «мессершмитт» көріне кеткені сол-ақ екен, біздің «ястребкилер» оларға тап берді. Әлдеқалай командир қас-қағым уақытқа жалғыз қалды. Ол артына жалт қарағанда, бір «МЕ-109»-дың өз самолетін өкшелеп келіп қалғанын көрді. Маковский тәуекелге бел байлап, самолетін шырқ көбелек айналдырып, жауға қасқая қарсы ұшады… «Ме-109» әуеде тоңқалан асып, төмен құлдилай жөнеледі.

Бұл жөнінде 1944 жылы 4 қаңтарда Кеңес ақпарат бюросы былай деп хабарлайды:

«Аға лейтенант Маковский басқарған біздің ұшқыштар тобы кеше жау аэродромдарының біріне шабуыл жасады. Көздеген мақсатына жетпейінше Кеңес ұшақтары жаудың истребительдерімен кезігеді. Кескілескен әуе ұрысында жаудың 4 ұшағы құлатылады.

Жау аэродромына шабуыл үстінде ұшқыш Кузнецовтың ұшағы зениталық артиллерия оғына ұшырайды, осыдан кейін ол ұшағын жау территориясына қондыруға мәжбүр болады. Бұл жерде Кеңес ұшқыштары өз жолдасын далаға тастаған жоқ. Топ командирі оққа ұшыраған самолеттің қасына қонып, самолетті жағып жіберуге көмектескен соң, Кузнецовты аман-есен аэродромға алып ұшты».

Осындай ерлігі үшін КСРО Жоғарғы Кеңес Президиумының Жарлығы бойынша Спартак Иосифович Маковскийге 1944 жылдың 13 сәуірінде Кеңес Одағының Батыры атағы беріледі.

Спартак Иосифович Маковский 216 рет майдан әуесіне ұшып, 76 рет әуе ұрыстарына қатысып, соның ішінде жалғыз өзі 30 неміс ұшағын және 7-н топ ішінде атып түсіреді.

Соғыс аяқталған соң, С.И. Маковский истребитель авиациясында қызмет атқарады.

1958 жылы подполковник С.И. Маковский ауырған дертіне байланысты запасқа алынып, ары қарай Запарожьеде өмір сүріп, жұмыс істеді.

.

Тағы рефераттар