Отырғызу материалдарын өсіру кезіндегі жұмыстарды механикаландыру туралы қазақша

Ормандар біздің ғаламшарымыздың табиғи кешені ретінде үлкен экономикалық, климат реттеуші, су қорғау-қорғау, халық шаруашылығы маңызы бар. Орман ресурстары бойынша Ресей Федерациясы әлемнің жетекші орындарының бірі болып табылады. Орманшылықтың 45,3 % — ы орман алқаптарымен қамтылған алқап 1178,3 млн. га құрайды.

Орман шаруашылығын жүргізу орманды неғұрлым құнды ағаш тұқымдарымен дер кезінде қалпына келтіруді, ағашы кесілген жерлерде және орман көмкермеген басқа да алаңдарда жердің тұрып қалуын қысқартуды, екпелерді мақсатты түрде қалыптастыру кезінде күтіп-баптау мақсатында ағаш кесуді жүргізуді, орман өрттерінен қорғауды қамтамасыз етуді қоса алғанда, мелиоративтік, орман қорғау және басқа да іс-шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз ететін іс-шаралар кешенін орындауды көздейді. Осы және басқа да іс-шараларды орындау ормандардың жалпы өнімділігі мен өнімділігін арттырудың негізі болып табылады. Мысалы, тек қана 1993-1998 ж. орманмен жабылған Ресейдегі жер көлемі 12,9 млн. га ұлғайды (негізінен орманды қалпына келтіру іс-шараларын жүргізу есебінен).

Сонымен қатар, дала және орман дала аудандарының орманшылығын бос жерлерді орман өсіру арқылы арттыру; топырақты су және жел эрозиясынан қорғау; су қоймалары жағалауларында, жолдар мен басқа да объектілер бойында қорғаныштық орман екпелерін құру жөніндегі жұмыстар орындалуда.

Орман шаруашылығын қарқынды жүргізу кезінде барлық іс-шаралар кешенін орындау саланы өндірістік жағдайда механикаландыру құралдарын пайдалануды ұйымдастырумен техникамен жабдықтау және құру арқасында мүмкін болды.

Орман шаруашылығындағы машиналар жүйесі осы саланың орман ресурстарын тездетіп молықтыру, орман шаруашылығы процестерін кешенді механикаландыруды қамтамасыз ету (жекелеген жұмыстар емес) және техникалық құралдарды неғұрлым тиімді пайдалану есебінен еңбек шығындары мен қаражатты төмендету кезінде орман шаруашылығы іс-шаралары кешенін жүргізуді қарқындату жолымен ормандардың өнімділігі мен өнімділігін арттыру жөніндегі жалпы міндетін орындайды.

Машиналар жүйесі орман шаруашылығында кешенді механикаландырудың негізі ретінде Технологиялық процесс пен өнімділігі бойынша өзара байланысқан машиналар, агрегаттар және көлік құралдары кешендерінің үйлесімін ұсынады, олар орындалған жұмыс бірлігіне ең аз еңбек шығындары мен құралдар кезінде ормандардың өнімділігін арттыруға бағытталған барлық өндірістік процестерді орындауды қамтамасыз етеді.

Осы курстық жобаны жазудың мақсаты питомникте отырғызу материалдарын өсіру кезінде ең жақсы және тиімді механизацияны әзірлеу және қолдану, сондай-ақ орманды қалпына келтіру жұмыстарының кешенді механизациясын әзірлеу болып табылады. Курстық жобаны әзірлеу барысында Ауыл шаруашылығын механикаландырудың негізгі білімдері меңгерілуі тиіс, өйткені онда бұрын өткен материал теориясы қолданылады. Бұл білім беру процесін меңгеру үшін (бір жағынан) және орман шаруашылығы маманының іргелі білімін қалыптастыру үшін (екінші жағынан) жасалуы тиіс.

1. Жобалау объектісінің орман өсіру жағдайларының сипаттамасы

Питомникте отырғызу материалын өсіру және орман дақылдарын құру жобасын әзірлеу Хасан ауданының Қошқар орман шаруашылығында жүргізілетін болады. Бұл аудан топырақтың келесі түрлерінде орналасқан: Жайылма және қалдық Жайылма (Жайылма, аллювиальды шымды және қалдық Жайылма); күлденген (орманның күлденген және глееватые күлденген) буроземалар; күлденген (сары-жер-қоңыр орманды және қоңыр орманның күлденген) желто-буроземды буроземалар. Осы аумақтағы өсімдіктер емен ормандарынан, қылқан жапырақты-кең жапырақты және олардың орнында мол тұқымды ормандардан тұрады.

Ауа температурасы 10 – нан жоғары кезеңнің ұзақтығы 135-150 күннен аспайды. Осы кезеңде 2200-2600 оң температуралардың жиынтығы жинақталады. Вегетациялық кезең ауданда 175-190 күн созылады. Жауын-шашынның жылдық сомасы құрлықтық бөлігінде 510 мм-ден 710 мм-ге дейін ауытқиды.

Аудан аумағында көктемгі аяз негізінен мамыр айының бірінші онкүндігінде, мамыр айының екінші онкүндігінде ауданның тау бөктерінде аяқталады. Күзде аудан аумағының басым бөлігінде үсік қаңтар айының бірінші онкүндігінде, қыркүйек айының соңында тау бөктерінде басталады. Аязсыз кезеңнің ұзақтығы аудан шегінде 130-дан 160 күнге дейін өзгереді.

Қыста қар жамылғысының ең үлкен биіктігі орта есеппен 15-20 см жетеді, ал оның жату ұзақтығы85-ден125 күнге дейін. Осы ауданның ауа температурасының абсолюттік минимумы – 45, — 50 тіркелді.

2. Питомникте отырғызу материалдарын өсіру кезіндегі жұмыстарды механикаландыру

Курстық жобаның осы бөлімінде мен берілген тапсырмаға сәйкес питомникте отырғызу материалын өсіру бойынша машиналардың ұтымды жүйесін ұсынамын, тартымдық кедергіні, сондай-ақ агрегаттардың қажетті санын, операцияларды жүргізу мерзімдерін есептеймін. Машиналардың бұл жүйесі шын мәнінде дұрыс екендігін дәлелдеп, механикаландырылған жұмыстарды орындау үшін қажетті шығындардың экономикалық есептері қызмет етеді.

2.1 питомникте отырғызу материалдарын өсіру кезіндегі жұмыс технологиясының жобасы

Жұмыс көлемі 5 га, тұтас жапырақты Майқарағай отырғызу материалы. Питомник әр түрлі отырғызу материалдарын өсіру үшін тұрақты орын болғандықтан, мұнда топырақта макро және микро элементтердің жеткіліксіз құрамы байқалады, қоректік заттармен қамтамасыз ету дәрежесі бойынша – өте кедей. Топырақтың механикалық құрамы құмайт, құрғатылған. Көлденең еңіс 0,01

Машина жүйесінің технологиясын әзірлеу жобалау объектісіне байланысты жүргізіледі.Питомниктің мектеп бөлімшесін — машиналардың бұл жүйесін қар жамылғысы пайда болғанша және топырақ қатқанша 30-дан 50 см-ге дейінгі тереңдікте жалпы мақсаттағы соқалармен орындалуы тиіс шірік жыртудан бастаған жөн. Зяблевая жырту МТЗ-82 агрегатында ПЛН-3-35 соқасымен күзде жүргізіледі. Көктемде, сәуірдің ІІІ онкүндігінен бастап күрес жүргізіледі. Жеңіл құмайт топырақтарда торлау МТЗ-82 агрегатында БЗСС-1,0 тіс торларымен жүргізіледі. Топырақ дайындалған кезде отырғызуға кірісемін, ол үшін мамыр айында Т-40 агрегатында ЭМИ-5 мектеп отырғызуын қолданамын. Келесі жылдың жазында механикаландырылған күтім — өсіру жүргізіледі. Механикалық күтім топырақты қатараралық өңдеу үшін культиваторлармен жүргізіледі, сонымен қатар минералды тыңайтқыштарды: КНО-2,8 т-40 агрегатында, Маусымда және Шілдеде енгізеді. Бұдан әрі күзде ДТ – 75 агрегатында бүйір жақ жақшасы бар ВПН-2 көшеттерін қазу орындалады.