Олимпиадалық тапсырмалар: Биология (8, 9, 10, 11 сынып)

Уақыт: 80 минут

Әр дұрыс жауап 1 баллмен бағаланады.
1. Бір аймақта орналасқан және бір түрге жататын тірі ағзалардың тобы
A) биосфера.
B) бірлестік.
C) популяция.
D) экожүйе.
E) отбасы.
2. Табиғаттағы 92 элементтің шамамен 25-і тіршілік үшін маңызды екені белгілі. Осы 25 элементтің қайсылары тірі ағзаның шамамен 96%-ын құрайды?
А) көміртегі, натрий, сутегі, азот
B) көміртегі, оттегі, фосфор, сутегі
C) оттегі, сутегі, кальций, азот
D) көміртегі, сутегі, азот, оттегі
E) көміртегі, оттегі, азот, кальций
3. Төмендегілердің қайсысы барлығын қамтиды?
А) дисахарид
B) полисахарид
C) крахмал
D) көмірсу
4. Барлық органикалық заттардың құрамында кездесетін элемент.
А) сутегі.
B) оттегі.
C) көміртегі.
D) азот.
E) фосфор.
5. Төмендегілердің қайсысы полимер емес?
А) глюкоза
B) крахмал
C) целлюлоза
D) хитин
E) ДНҚ
6. Төмендегі құрылымдардың қайсысы өсімдік пен жануар жасушаларына ортақ құрылым болып табылады?
А) хлоропласт
B) целлюлозадан құралған жасуша қабықшасы
C) орталық вакуоль
D) митохондрия
E) центриоль
7. Жасушадағы үлкен молекулалардың кіші молекулаларға ыдырау процесін қандай термин нақты сипаттайды?
А) катализ
B) метаболизм
C) анаболизм
D) сусыздану
E) катаболизм
8. Эукариотты жасушаларда гликолиз процесі қай жерде жүреді?
A) митохондрияның матриксінде
B) митохондрияның сыртқы мембранасында
C) митохондрияның ішкі мембранасында
D) митохондрияның мембранааралық қуысында
E) цитозолде
9. Фотосинтездің жарық сатысы Кальвин циклін қамтамасыз етеді:
А) жарық энергиясымен.
B) CO2 және ATФ.
C) H2O және НАДФН.
D) АТФ және НАДФН.
E) қант және O2.
10. Ұрықтанған жұмыртқа жасушалық (зигота) кезеңнен бастап, бес жасушалық бөліну нәтижесінде ерте эмбрионда қанша жасуша болады?
A) 4
B) 8
C) 16
D) 32
E) 64
11. Митоз кезінде төмендегілердің қайсысы болмайды?
А) Хромосомалардың конденсациясы
B) ДНҚ репликациясы
C) Еншілес хроматидалардың бөлінуі
D) Бөліну жіпшесінің түзілуі
E) Ядроның ыдырауы
12. Төмендегілердің қайсысы барлық эукариоттық организмдерге тән?
I. Ұрпақтардың алмасуы
II. Мейоз
III. Ұрықтану
IV. Гаметалар
V. Споралар
A) I, IV және V
B) I, II және IV
C) II, III және IV
D) II, IV және V
E) I, II, III, IV және V
13. О2 бөлетін фотосинтез процесі бар:
A) цианобактерияларда.
B) хламидиилерде.
C) архейлерде.
D) актиномицеттерде.
E) хемоавтотрофты бактерияларда.
14. Барлық қарапайымдылар
A) гетеротрофты.
B) эукариоттар.
C) симбионттар.
D) автотрофты.
E) прокариоттар.
15. Төмендегі өсімдіктердің қайсысы, талшығы бар сперматозоид пен тіршілік циклі барысында гаметофиттік кезеңі басымдырақ болатын құрлық өсімдігі болып табылады?
A) қырықжапырақ
B) мүк
C) шырша
D) қызғалдақ
E) хлорелла
16. Төмендегілердің қайсысы ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдыларға ортақ емес?
A) тұқымдар.
B) тозаң.
C) өткізгіш ұлпа.
D) жатын.
E) жұмыртқа жасушалары.
17. Қынаның көбінесе фотосинтездік симбионты
A) мүк.
B) жасыл балдыр.
C) қоңыр балдыр.
D) аскомицет.
E) кішкене түтікті өсімдік.
18. Төмендегілердің қайсысы жануарларға тән бірегей сипаттама?
A) митохондриялары бар жасушалар.
B) құрылымдық көмірсу – хитин.
C) жүйкелік өткізгіштік және бұлшықеттік қозғалыс.
D) гетеротрофтылық.
E) көбею.
19. Көптеген құрттардың тынысалу мүшесі
A) бүйрек
B) желбезек
C) тері
D) өкпе
E) трахея
20. «Бауырыменжорғалаушылар дәуірі» деп аталады:
А) кайнозой
B) мезозой
C) палеозой
D) девон
E) кембрий
21. Қазіргі таңда кездесетін құстарды қазіргі таңдағы омыртқалылардан ерекшелендіретін сипаттама:
A) жылықандылық
B) қауырсын
C) амниоттық жұмыртқа
D) ұшу
E) төртқуысты жүрек
22. Төмендегі ұлпа түрлерінің қайсысы құрлық өсімдіктерінде кездеспейді?
А) мезодерма.
B) жабын.
C) түзуші.
D) өткізгіш.
E) негізгі.
23. Өңнің қызметі
А) қорғаныш
B) минералдардың тасымалы
C) судың тасымалы
D) қанттардың тасымалы
E) қоректік заттардың қорға жиналуы
24. Гүлдің сыртынан бастап ішіне қарай құрылымдардың дұрыс орналасу ретін көрсетіңіз
A) күлте жапырақтар → тостағанша жапырақтар → аталықтар → аналық
B) тостағанша жапырақтар → аталықтар → күлте жапырақтар → аналық
C) споралар → гаметалар → зигота → эмбрион
D) тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар → аталықтар → аналық
E) аталық гаметофит → аналық гаметофит → тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар
25. Астың механикалық қорытылуы болады:
I. Ауыз қуысында
II. Өңеште
III. Асқазанда
IV. Аш ішекте
V. Тоқ ішекте
А) I, II.
B) I, II, III.
C) II, IV, V.
D) IV, V.
E) I, III.
26. Төмендегілердің қайсысы сүтқоректілер аортасындағы қанға ең үлкен қысым қалыптастырады?
А) сол жақ құлақша
B) оң жақ қарынша
C) сол жақ қарынша
D) оң жақ құлақша
E) коронарлы артерия
27. Туа біткен иммунитет
А) зақымдану кезінде бірден іске қосылады.
B) ауру жануардың сол патогенге бұрынғы әсеріне байланысты.
C) түрлі патогендерге арнайы антигендерді тануына негізделген.
D) тек қана омыртқалы жануарларды кездеседі.
E) В-жасушалардағы антигендердің өте ерекше рецепторларын қолданады.
28. Зәршығару мүшелері болып табылатын Мальпигий түтікшелері кездеседі:
А) жауынқұртында
B) жалпақ құрттарда
C) бунақденелілерде
D) медузаларда
E) теңіз жұлдыздарында
29. Барлық гормондар
А) ішкі секреция бездерінен бөлінеді
B) майда еритін молекулалар
C) нысана-жасушаға қан арқылы тасымалданады
D) белоктық молекулалар
E) барлық нысана-жасушаларға бірдей биологиялық жауап қалыптастырады
30. Жүктілік кезінде адамда барлық мүшелердің бастамасы қалыптасады
A) бірінші триместерде
B) екінші триместерде
C) үшінші триместерде
D) эмбрион жатыр түтігінде болған кезде
E) бластоциста сатысы кезінде
31. Эмбрионның дамуы барысында жаңа жасушалар түзіледі
A) дифференциацияның нәтижесінде
B) преформацияның нәтижесінде
C) жасушалардың бөлінуі нәтижесінде
D) морфогенез нәтижесінде
E) эпигенез нәтижесінде
32. Адамның тізе рефлексі қажет етеді:
A) зақымдалмаған жұлынды
B) зақымдалмаған гипоталамусты
C) зақымдалмаған сүйелді денені
D) зақымдалмаған мишықты
E) зақымдалмаған сопақша миды
33. Тыңдаушыға келетін дыбыс толқындары, ең алдымен келеді:
A) текториальды мембранаға
B) дабыл жарғағына
C) иірімдерге
D) жасуша мембранасына
E) негіздік мембранасына
34. Туа біткен мінез-құлыққа тән:
A) олардың көрінуінің гендерге тәуелділігі аз
B) экологиялық факторларға қарамастан жүзеге асады
C) тек қана омыртқасыз жануарларда бар
D) олар популяциядағы көптеген организмдерде байқалады
E) олар омыртқасыздарда және кейбір омыртқалы жануарларда кездеседі, бірақ сүтқоректілерде кездеспейді
35. Экологиялық деңгейлердің қайсысы үлкеннен кішіге дұрыс ретпен орналасқан:
A) бірлестік, экожүйе, организм, популяция
B) экожүйе, бірлестік, популяция, организм
C) популяция, экожүйе, организм, бірлестік
D) организм, популяция, бірлестік, экожүйе
E) организм, бірлестік, популяция, экожүйе

1. Бір аймақта орналасқан және бір түрге жататын тірі ағзалардың тобы
A) биосфера.
B) бірлестік.
C) популяция.
D) экожүйе.
E) отбасы.
2. Табиғаттағы 92 элементтің шамамен 25-і тіршілік үшін маңызды екені белгілі. Осы 25 элементтің қайсылары тірі ағзаның шамамен 96%-ын құрайды?
А) көміртегі, натрий, сутегі, азот
B) көміртегі, оттегі, фосфор, сутегі
C) оттегі, сутегі, кальций, азот
D) көміртегі, сутегі, азот, оттегі
E) көміртегі, оттегі, азот, кальций
3. Төмендегілердің қайсысы барлығын қамтиды?
А) дисахарид
B) полисахарид
C) крахмал
D) көмірсу
4. Барлық органикалық заттардың құрамында кездесетін элемент.
А) сутегі.
B) оттегі.
C) көміртегі.
D) азот.
E) фосфор.
5. Төмендегілердің қайсысы полимер емес?
А) глюкоза
B) крахмал
C) целлюлоза
D) хитин
E) ДНҚ
6. Төмендегі құрылымдардың қайсысы өсімдік пен жануар жасушаларына ортақ құрылым болып табылады?
А) хлоропласт
B) целлюлозадан құралған жасуша қабықшасы
C) орталық вакуоль
D) митохондрия
E) центриоль
7. Жасушадағы үлкен молекулалардың кіші молекулаларға ыдырау процесін қандай термин нақты сипаттайды?
А) катализ
B) метаболизм
C) анаболизм
D) сусыздану
E) катаболизм
8. Эукариотты жасушаларда гликолиз процесі қай жерде жүреді?
A) митохондрияның матриксінде
B) митохондрияның сыртқы мембранасында
C) митохондрияның ішкі мембранасында
D) митохондрияның мембранааралық қуысында
E) цитозолде
9. Фотосинтездің жарық сатысы Кальвин циклін қамтамасыз етеді:
А) жарық энергиясымен.
B) CO2 және ATФ.
C) H2O және НАДФН.
D) АТФ және НАДФН.
E) қант және O2.
10. Ұрықтанған жұмыртқа жасушалық (зигота) кезеңнен бастап, бес жасушалық бөліну нәтижесінде ерте эмбрионда қанша жасуша болады?
A) 4
B) 8
C) 16
D) 32
E) 64
11. Митоз кезінде төмендегілердің қайсысы болмайды?
А) Хромосомалардың конденсациясы
B) ДНҚ репликациясы
C) Еншілес хроматидалардың бөлінуі
D) Бөліну жіпшесінің түзілуі
E) Ядроның ыдырауы
12. Төмендегілердің қайсысы барлық эукариоттық организмдерге тән?
I. Ұрпақтардың алмасуы
II. Мейоз
III. Ұрықтану
IV. Гаметалар
V. Споралар
A) I, IV және V
B) I, II және IV
C) II, III және IV
D) II, IV және V
E) I, II, III, IV және V
13. О2 бөлетін фотосинтез процесі бар:
A) цианобактерияларда.
B) хламидиилерде.
C) архейлерде.
D) актиномицеттерде.
E) хемоавтотрофты бактерияларда.
14. Барлық қарапайымдылар
A) гетеротрофты.
B) эукариоттар.
C) симбионттар.
D) автотрофты.
E) прокариоттар.
15. Төмендегі өсімдіктердің қайсысы, талшығы бар сперматозоид пен тіршілік циклі барысында гаметофиттік кезеңі басымдырақ болатын құрлық өсімдігі болып табылады?
A) қырықжапырақ
B) мүк
C) шырша
D) қызғалдақ
E) хлорелла
16. Төмендегілердің қайсысы ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдыларға ортақ емес?
A) тұқымдар.
B) тозаң.
C) өткізгіш ұлпа.
D) жатын.
E) жұмыртқа жасушалары.
17. Қынаның көбінесе фотосинтездік симбионты
A) мүк.
B) жасыл балдыр.
C) қоңыр балдыр.
D) аскомицет.
E) кішкене түтікті өсімдік.
18. Төмендегілердің қайсысы жануарларға тән бірегей сипаттама?
A) митохондриялары бар жасушалар.
B) құрылымдық көмірсу – хитин.
C) жүйкелік өткізгіштік және бұлшықеттік қозғалыс.
D) гетеротрофтылық.
E) көбею.
19. Көптеген құрттардың тынысалу мүшесі
A) бүйрек
B) желбезек
C) тері
D) өкпе
E) трахея
20. «Бауырыменжорғалаушылар дәуірі» деп аталады:
А) кайнозой
B) мезозой
C) палеозой
D) девон
E) кембрий
21. Қазіргі таңда кездесетін құстарды қазіргі таңдағы омыртқалылардан ерекшелендіретін сипаттама:
A) жылықандылық
B) қауырсын
C) амниоттық жұмыртқа
D) ұшу
E) төртқуысты жүрек
22. Төмендегі ұлпа түрлерінің қайсысы құрлық өсімдіктерінде кездеспейді?
А) мезодерма.
B) жабын.
C) түзуші.
D) өткізгіш.
E) негізгі.
23. Өңнің қызметі
А) қорғаныш
B) минералдардың тасымалы
C) судың тасымалы
D) қанттардың тасымалы
E) қоректік заттардың қорға жиналуы
24. Гүлдің сыртынан бастап ішіне қарай құрылымдардың дұрыс орналасу ретін көрсетіңіз
A) күлте жапырақтар → тостағанша жапырақтар → аталықтар → аналық
B) тостағанша жапырақтар → аталықтар → күлте жапырақтар → аналық
C) споралар → гаметалар → зигота → эмбрион
D) тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар → аталықтар → аналық
E) аталық гаметофит → аналық гаметофит → тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар
25. Астың механикалық қорытылуы болады:
I. Ауыз қуысында
II. Өңеште
III. Асқазанда
IV. Аш ішекте
V. Тоқ ішекте
А) I, II.
B) I, II, III.
C) II, IV, V.
D) IV, V.
E) I, III.
26. Төмендегілердің қайсысы сүтқоректілер аортасындағы қанға ең үлкен қысым қалыптастырады?
А) сол жақ құлақша
B) оң жақ қарынша
C) сол жақ қарынша
D) оң жақ құлақша
E) коронарлы артерия
27. Туа біткен иммунитет
А) зақымдану кезінде бірден іске қосылады.
B) ауру жануардың сол патогенге бұрынғы әсеріне байланысты.
C) түрлі патогендерге арнайы антигендерді тануына негізделген.
D) тек қана омыртқалы жануарларды кездеседі.
E) В-жасушалардағы антигендердің өте ерекше рецепторларын қолданады.
28. Зәршығару мүшелері болып табылатын Мальпигий түтікшелері кездеседі:
А) жауынқұртында
B) жалпақ құрттарда
C) бунақденелілерде
D) медузаларда
E) теңіз жұлдыздарында
29. Барлық гормондар
А) ішкі секреция бездерінен бөлінеді
B) майда еритін молекулалар
C) нысана-жасушаға қан арқылы тасымалданады
D) белоктық молекулалар
E) барлық нысана-жасушаларға бірдей биологиялық жауап қалыптастырады
30. Жүктілік кезінде адамда барлық мүшелердің бастамасы қалыптасады
A) бірінші триместерде
B) екінші триместерде
C) үшінші триместерде
D) эмбрион жатыр түтігінде болған кезде
E) бластоциста сатысы кезінде
31. Эмбрионның дамуы барысында жаңа жасушалар түзіледі
A) дифференциацияның нәтижесінде
B) преформацияның нәтижесінде
C) жасушалардың бөлінуі нәтижесінде
D) морфогенез нәтижесінде
E) эпигенез нәтижесінде
32. Адамның тізе рефлексі қажет етеді:
A) зақымдалмаған жұлынды
B) зақымдалмаған гипоталамусты
C) зақымдалмаған сүйелді денені
D) зақымдалмаған мишықты
E) зақымдалмаған сопақша миды
33. Тыңдаушыға келетін дыбыс толқындары, ең алдымен келеді:
A) текториальды мембранаға
B) дабыл жарғағына
C) иірімдерге
D) жасуша мембранасына
E) негіздік мембранасына
34. Туа біткен мінез-құлыққа тән:
A) олардың көрінуінің гендерге тәуелділігі аз
B) экологиялық факторларға қарамастан жүзеге асады
C) тек қана омыртқасыз жануарларда бар
D) олар популяциядағы көптеген организмдерде байқалады
E) олар омыртқасыздарда және кейбір омыртқалы жануарларда кездеседі, бірақ сүтқоректілерде кездеспейді
35. Экологиялық деңгейлердің қайсысы үлкеннен кішіге дұрыс ретпен орналасқан:
A) бірлестік, экожүйе, организм, популяция
B) экожүйе, бірлестік, популяция, организм
C) популяция, экожүйе, организм, бірлестік
D) организм, популяция, бірлестік, экожүйе
E) организм, бірлестік, популяция, экожүйе

1. Бір аймақта орналасқан және бір түрге жататын тірі ағзалардың тобы
A) биосфера.
B) бірлестік.
C) популяция.
D) экожүйе.
E) отбасы.
2. Табиғаттағы 92 элементтің шамамен 25-і тіршілік үшін маңызды екені белгілі. Осы 25 элементтің қайсылары тірі ағзаның шамамен 96%-ын құрайды?
А) көміртегі, натрий, сутегі, азот
B) көміртегі, оттегі, фосфор, сутегі
C) оттегі, сутегі, кальций, азот
D) көміртегі, сутегі, азот, оттегі
E) көміртегі, оттегі, азот, кальций
3. Төмендегілердің қайсысы барлығын қамтиды?
А) дисахарид
B) полисахарид
C) крахмал
D) көмірсу
4. Барлық органикалық заттардың құрамында кездесетін элемент.
А) сутегі.
B) оттегі.
C) көміртегі.
D) азот.
E) фосфор.
5. Төмендегілердің қайсысы полимер емес?
А) глюкоза
B) крахмал
C) целлюлоза
D) хитин
E) ДНҚ
6. Төмендегі құрылымдардың қайсысы өсімдік пен жануар жасушаларына ортақ құрылым болып табылады?
А) хлоропласт
B) целлюлозадан құралған жасуша қабықшасы
C) орталық вакуоль
D) митохондрия
E) центриоль
7. Жасушадағы үлкен молекулалардың кіші молекулаларға ыдырау процесін қандай термин нақты сипаттайды?
А) катализ
B) метаболизм
C) анаболизм
D) сусыздану
E) катаболизм
8. Эукариотты жасушаларда гликолиз процесі қай жерде жүреді?
A) митохондрияның матриксінде
B) митохондрияның сыртқы мембранасында
C) митохондрияның ішкі мембранасында
D) митохондрияның мембранааралық қуысында
E) цитозолде
9. Фотосинтездің жарық сатысы Кальвин циклін қамтамасыз етеді:
А) жарық энергиясымен.
B) CO2 және ATФ.
C) H2O және НАДФН.
D) АТФ және НАДФН.
E) қант және O2.
10. Ұрықтанған жұмыртқа жасушалық (зигота) кезеңнен бастап, бес жасушалық бөліну нәтижесінде ерте эмбрионда қанша жасуша болады?
A) 4
B) 8
C) 16
D) 32
E) 64
11. Митоз кезінде төмендегілердің қайсысы болмайды?
А) Хромосомалардың конденсациясы
B) ДНҚ репликациясы
C) Еншілес хроматидалардың бөлінуі
D) Бөліну жіпшесінің түзілуі
E) Ядроның ыдырауы
12. Төмендегілердің қайсысы барлық эукариоттық организмдерге тән?
I. Ұрпақтардың алмасуы
II. Мейоз
III. Ұрықтану
IV. Гаметалар
V. Споралар
A) I, IV және V
B) I, II және IV
C) II, III және IV
D) II, IV және V
E) I, II, III, IV және V
13. AaBbCCDdEE генотипі бар адам қанша бірегей гаметаларды түзе алады?
A) 4
B) 8
C) 16
D) 32
E) 64
14. Мысықтардың қара түсті болуы Х-хромосомамен тіркескен, осы локустағы басқа аллель қызғылт-сары түсті қалыптастырады. Гетерозиготалық дарақтар – тасбақа түсті. Қара түсті аналық пен қызғылт-сары түсті аталықты шағылыстырудан қандай ұрпақ түрлерін күтуге болады?
A) тасбақа түсті аналықтар; тасбақа түсті аталықтар
B) қара аналықтар; қызғылт-сары аталықтар
C) қызғылт-сары аналықтар; қызғылт-сары аталықтар
D) тасбақа түсті аналықтар; қара аталықтар
E) қызғылт-сары аналықтар; қара аталықтар
15. Белгілі бір организмнің ДНҚ-сының 42% цитозин нуклеотидтерінен құралған. Осы ДНҚ-дағы тиминнің пайыздық мөлшері қандай?
А) 8%
B) 16%
C) 31%
D) 42%
E) Берілген ақпарат бойынша анықтау мүмкін емес
16. ДНҚ-ның ақпараттық тізбегіндегі нуклеотидтер триплеті 5 ‘AГT 3’. Транскрипцияланатын мРНҚ үшін сәйкес кодон:
A) 3 ‘УЦА 5’.
B) 3 ‘УГА 5’.
C) 5 ‘ТЦА 3’.
D) 3 ‘АЦУ 5’.
E) 5 ‘УЦА 3’ немесе 5 ‘ТЦА 3’
17. Төмендегі сипаттамалардың, құрылымдардың және процестердің қайсысы бактериялар мен вирустарға ортақ болып табылады?
А) зат алмасу
B) рибосомалар
C) нуклеин қышқылынан тұратын генетикалық ақпарат
D) жасушалардың бөлінуі
E) тәуелсіз тіршілік ету
18. Төмендегі анатомиялық құрылымдардың қайсысы құс қанатындағы сүйектерге гомологиялық құрылым болып табылады?
A) акуланың арқа жүзбеқанатындағы шеміршек
B) кенгурудың артқы аяқтарындағы сүйектер
C) көбелектің қанатындағы хитиндік тіреулер
D) ұшатын балықтың құйрық жүзбеқанатындағы сүйек сәулелері
E) киттің жүзбеқанатындағы сүйектер
19. Жеміс шыбынының популяциясында А1 және А2 аллелдері бар ген бар. Зерттеулер популяцияда түзілген гаметалардың 70%-ы А1 аллелінен тұратынын көрсетті. Егер популяция Харди-Вайнберг тепе-теңдігінде болса, шыбындардың қанша бөлігінде А1 және А2 аллелдері бірге болады?
A) 0,7
B) 0,49
C) 0,21
D) 0,42
E) 0,09
20. Макроэволюция дегеніміз не?
A) Бұл микроэволюцияның нақты өзі, бірақ жаңа түрлердің пайда болуын қамтиды.
B) Түрлер деңгейінен жоғары эволюция.
C) Көзбен көруге болатын организмдерге микроскопиялық организмдердің өзгеруі.
D) Көптеген ұрпақтар ауысуында аллелдер немесе гендер жиілігінің өзгеруі.
E) Тітіркенгіштік пен бейімделу арасындағы тұжырымдамалық байланыс.
21. Төмендегілердің қайсысы тіршіліктің пайда болу барысындағы оқиғалардың дұрыс тізбегін көрсетеді?
I. Протобионттардың түзілуі
II. Органикалық мономерлердің түзілуі
III. Органикалық полимерлердің синтезі
IV. ДНҚ негзіндегі генетикалық жүйелердің қалыптасуы
A) I, II, III, IV
B) I, III, II, IV
C) II, III, I, IV
D) II, III, IV, I
22. О2 бөлетін фотосинтез процесі бар:
A) цианобактерияларда.
B) хламидиилерде.
C) архейлерде.
D) актиномицеттерде.
E) хемоавтотрофты бактерияларда.
23. Барлық қарапайымдылар
A) гетеротрофты.
B) эукариоттар.
C) симбионттар.
D) автотрофты.
E) прокариоттар.
24. Төмендегі өсімдіктердің қайсысы, талшығы бар сперматозоид пен тіршілік циклі барысында гаметофиттік кезеңі басымдырақ болатын құрлық өсімдігі болып табылады?
A) қырықжапырақ
B) мүк
C) шырша
D) қызғалдақ
E) хлорелла
25. Төмендегілердің қайсысы ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдыларға ортақ емес?
A) тұқымдар.
B) тозаң.
C) өткізгіш ұлпа.
D) жатын.
E) жұмыртқа жасушалары.
26. Қынаның көбінесе фотосинтездік симбионты
A) мүк.
B) жасыл балдыр.
C) қоңыр балдыр.
D) аскомицет.
E) кішкене түтікті өсімдік.
27. Төмендегілердің қайсысы жануарларға тән бірегей сипаттама?
A) митохондриялары бар жасушалар.
B) құрылымдық көмірсу – хитин.
C) жүйкелік өткізгіштік және бұлшықеттік қозғалыс.
D) гетеротрофтылық.
E) көбею.
28. Көптеген құрттардың тынысалу мүшесі
A) бүйрек
B) желбезек
C) тері
D) өкпе
E) трахея
29. «Бауырыменжорғалаушылар дәуірі» деп аталады:
А) кайнозой
B) мезозой
C) палеозой
D) девон
E) кембрий
30. Қазіргі таңда кездесетін құстарды қазіргі таңдағы омыртқалылардан ерекшелендіретін сипаттама:
A) жылықандылық
B) қауырсын
C) амниоттық жұмыртқа
D) ұшу
E) төртқуысты жүрек
31. Төмендегі ұлпа түрлерінің қайсысы құрлық өсімдіктерінде кездеспейді?
А) мезодерма.
B) жабын.
C) түзуші.
D) өткізгіш.
E) негізгі.
32. Өңнің қызметі
А) қорғаныш
B) минералдардың тасымалы
C) судың тасымалы
D) қанттардың тасымалы
E) қоректік заттардың қорға жиналуы
33. Гүлдің сыртынан бастап ішіне қарай құрылымдардың дұрыс орналасу ретін көрсетіңіз
A) күлте жапырақтар → тостағанша жапырақтар → аталықтар → аналық
B) тостағанша жапырақтар → аталықтар → күлте жапырақтар → аналық
C) споралар → гаметалар → зигота → эмбрион
D) тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар → аталықтар → аналық
E) аталық гаметофит → аналық гаметофит → тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар
34. Астың механикалық қорытылуы болады:
I. Ауыз қуысында
II. Өңеште
III. Асқазанда
IV. Аш ішекте
V. Тоқ ішекте
А) I, II.
B) I, II, III.
C) II, IV, V.
D) IV, V.
E) I, III.
35. Төмендегілердің қайсысы сүтқоректілер аортасындағы қанға ең үлкен қысым қалыптастырады?
А) сол жақ құлақша
B) оң жақ қарынша
C) сол жақ қарынша
D) оң жақ құлақша
E) коронарлы артерия
36. Туа біткен иммунитет
А) зақымдану кезінде бірден іске қосылады.
B) ауру жануардың сол патогенге бұрынғы әсеріне байланысты.
C) түрлі патогендерге арнайы антигендерді тануына негізделген.
D) тек қана омыртқалы жануарларды кездеседі.
E) В-жасушалардағы антигендердің өте ерекше рецепторларын қолданады.
37. Зәршығару мүшелері болып табылатын Мальпигий түтікшелері кездеседі:
А) жауынқұртында
B) жалпақ құрттарда
C) бунақденелілерде
D) медузаларда
E) теңіз жұлдыздарында
38. Барлық гормондар
А) ішкі секреция бездерінен бөлінеді
B) майда еритін молекулалар
C) нысана-жасушаға қан арқылы тасымалданады
D) белоктық молекулалар
E) барлық нысана-жасушаларға бірдей биологиялық жауап қалыптастырады
39. Жүктілік кезінде адамда барлық мүшелердің бастамасы қалыптасады
A) бірінші триместерде
B) екінші триместерде
C) үшінші триместерде
D) эмбрион жатыр түтігінде болған кезде
E) бластоциста сатысы кезінде
40. Эмбрионның дамуы барысында жаңа жасушалар түзіледі
A) дифференциацияның нәтижесінде
B) преформацияның нәтижесінде
C) жасушалардың бөлінуі нәтижесінде
D) морфогенез нәтижесінде
E) эпигенез нәтижесінде
41. Адамның тізе рефлексі қажет етеді:
A) зақымдалмаған жұлынды
B) зақымдалмаған гипоталамусты
C) зақымдалмаған сүйелді денені
D) зақымдалмаған мишықты
E) зақымдалмаған сопақша миды
42. Тыңдаушыға келетін дыбыс толқындары, ең алдымен келеді:
A) текториальды мембранаға
B) дабыл жарғағына
C) иірімдерге
D) жасуша мембранасына
E) негіздік мембранасына
43. Туа біткен мінез-құлыққа тән:
A) олардың көрінуінің гендерге тәуелділігі аз
B) экологиялық факторларға қарамастан жүзеге асады
C) тек қана омыртқасыз жануарларда бар
D) олар популяциядағы көптеген организмдерде байқалады
E) олар омыртқасыздарда және кейбір омыртқалы жануарларда кездеседі, бірақ сүтқоректілерде кездеспейді
44. Экологиялық деңгейлердің қайсысы үлкеннен кішіге дұрыс ретпен орналасқан:
A) бірлестік, экожүйе, организм, популяция
B) экожүйе, бірлестік, популяция, организм
C) популяция, экожүйе, организм, бірлестік
D) организм, популяция, бірлестік, экожүйе
E) организм, бірлестік, популяция, экожүйе
45. Эколог бір орманда бір шаршы километрде 12 Odocoileus virginianus аққұйрықты бұғыларды және басқа орманда бір шаршы километрде 20 Odocoileus virginianus аққұйрықты бұғыларды кездестіреді. Эколог нені салыстырды?
A) тығыздықты
B) таралуды
C) жасты
D) отрядтарды
Е) диапазонды

Әр дұрыс жауап 1 баллмен бағаланады.
1. Бір аймақта орналасқан және бір түрге жататын тірі ағзалардың тобы
A) биосфера.
B) бірлестік.
C) популяция.
D) экожүйе.
E) отбасы.
2. Табиғаттағы 92 элементтің шамамен 25-і тіршілік үшін маңызды екені белгілі. Осы 25 элементтің қайсылары тірі ағзаның шамамен 96%-ын құрайды?
А) көміртегі, натрий, сутегі, азот
B) көміртегі, оттегі, фосфор, сутегі
C) оттегі, сутегі, кальций, азот
D) көміртегі, сутегі, азот, оттегі
E) көміртегі, оттегі, азот, кальций
3. Төмендегілердің қайсысы барлығын қамтиды?
А) дисахарид
B) полисахарид
C) крахмал
D) көмірсу
4. Барлық органикалық заттардың құрамында кездесетін элемент.
А) сутегі.
B) оттегі.
C) көміртегі.
D) азот.
E) фосфор.
5. Төмендегілердің қайсысы полимер емес?
А) глюкоза
B) крахмал
C) целлюлоза
D) хитин
E) ДНҚ
6. Төмендегі құрылымдардың қайсысы өсімдік пен жануар жасушаларына ортақ құрылым болып табылады?
А) хлоропласт
B) целлюлозадан құралған жасуша қабықшасы
C) орталық вакуоль
D) митохондрия
E) центриоль
7. Жасушадағы үлкен молекулалардың кіші молекулаларға ыдырау процесін қандай термин нақты сипаттайды?
А) катализ
B) метаболизм
C) анаболизм
D) сусыздану
E) катаболизм
8. Эукариотты жасушаларда гликолиз процесі қай жерде жүреді?
A) митохондрияның матриксінде
B) митохондрияның сыртқы мембранасында
C) митохондрияның ішкі мембранасында
D) митохондрияның мембранааралық қуысында
E) цитозолде
9. Фотосинтездің жарық сатысы Кальвин циклін қамтамасыз етеді:
А) жарық энергиясымен.
B) CO2 және ATФ.
C) H2O және НАДФН.
D) АТФ және НАДФН.
E) қант және O2.
10. Ұрықтанған жұмыртқа жасушалық (зигота) кезеңнен бастап, бес жасушалық бөліну нәтижесінде ерте эмбрионда қанша жасуша болады?
A) 4
B) 8
C) 16
D) 32
E) 64
11. Митоз кезінде төмендегілердің қайсысы болмайды?
А) Хромосомалардың конденсациясы
B) ДНҚ репликациясы
C) Еншілес хроматидалардың бөлінуі
D) Бөліну жіпшесінің түзілуі
E) Ядроның ыдырауы
12. Төмендегілердің қайсысы барлық эукариоттық организмдерге тән?
I. Ұрпақтардың алмасуы
II. Мейоз
III. Ұрықтану
IV. Гаметалар
V. Споралар
A) I, IV және V
B) I, II және IV
C) II, III және IV
D) II, IV және V
E) I, II, III, IV және V
13. AaBbCCDdEE генотипі бар адам қанша бірегей гаметаларды түзе алады?
A) 4
B) 8
C) 16
D) 32
E) 64
14. Мысықтардың қара түсті болуы Х-хромосомамен тіркескен, осы локустағы басқа аллель қызғылт-сары түсті қалыптастырады. Гетерозиготалық дарақтар – тасбақа түсті. Қара түсті аналық пен қызғылт-сары түсті аталықты шағылыстырудан қандай ұрпақ түрлерін күтуге болады?
A) тасбақа түсті аналықтар; тасбақа түсті аталықтар
B) қара аналықтар; қызғылт-сары аталықтар
C) қызғылт-сары аналықтар; қызғылт-сары аталықтар
D) тасбақа түсті аналықтар; қара аталықтар
E) қызғылт-сары аналықтар; қара аталықтар
15. Белгілі бір организмнің ДНҚ-сының 42% цитозин нуклеотидтерінен құралған. Осы ДНҚ-дағы тиминнің пайыздық мөлшері қандай?
А) 8%
B) 16%
C) 31%
D) 42%
E) Берілген ақпарат бойынша анықтау мүмкін емес
16. ДНҚ-ның ақпараттық тізбегіндегі нуклеотидтер триплеті 5 ‘AГT 3’. Транскрипцияланатын мРНҚ үшін сәйкес кодон:
A) 3 ‘УЦА 5’.
B) 3 ‘УГА 5’.
C) 5 ‘ТЦА 3’.
D) 3 ‘АЦУ 5’.
E) 5 ‘УЦА 3’ немесе 5 ‘ТЦА 3’
17. Төмендегі сипаттамалардың, құрылымдардың және процестердің қайсысы бактериялар мен вирустарға ортақ болып табылады?
А) зат алмасу
B) рибосомалар
C) нуклеин қышқылынан тұратын генетикалық ақпарат
D) жасушалардың бөлінуі
E) тәуелсіз тіршілік ету
18. Төмендегі анатомиялық құрылымдардың қайсысы құс қанатындағы сүйектерге гомологиялық құрылым болып табылады?
A) акуланың арқа жүзбеқанатындағы шеміршек
B) кенгурудың артқы аяқтарындағы сүйектер
C) көбелектің қанатындағы хитиндік тіреулер
D) ұшатын балықтың құйрық жүзбеқанатындағы сүйек сәулелері
E) киттің жүзбеқанатындағы сүйектер
19. Жеміс шыбынының популяциясында А1 және А2 аллелдері бар ген бар. Зерттеулер популяцияда түзілген гаметалардың 70%-ы А1 аллелінен тұратынын көрсетті. Егер популяция Харди-Вайнберг тепе-теңдігінде болса, шыбындардың қанша бөлігінде А1 және А2 аллелдері бірге болады?
A) 0,7
B) 0,49
C) 0,21
D) 0,42
E) 0,09
20. Макроэволюция дегеніміз не?
A) Бұл микроэволюцияның нақты өзі, бірақ жаңа түрлердің пайда болуын қамтиды.
B) Түрлер деңгейінен жоғары эволюция.
C) Көзбен көруге болатын организмдерге микроскопиялық организмдердің өзгеруі.
D) Көптеген ұрпақтар ауысуында аллелдер немесе гендер жиілігінің өзгеруі.
E) Тітіркенгіштік пен бейімделу арасындағы тұжырымдамалық байланыс.
21. Төмендегілердің қайсысы тіршіліктің пайда болу барысындағы оқиғалардың дұрыс тізбегін көрсетеді?
I. Протобионттардың түзілуі
II. Органикалық мономерлердің түзілуі
III. Органикалық полимерлердің синтезі
IV. ДНҚ негзіндегі генетикалық жүйелердің қалыптасуы
A) I, II, III, IV
B) I, III, II, IV
C) II, III, I, IV
D) II, III, IV, I
22. О2 бөлетін фотосинтез процесі бар:
A) цианобактерияларда.
B) хламидиилерде.
C) архейлерде.
D) актиномицеттерде.
E) хемоавтотрофты бактерияларда.
23. Барлық қарапайымдылар
A) гетеротрофты.
B) эукариоттар.
C) симбионттар.
D) автотрофты.
E) прокариоттар.
24. Төмендегі өсімдіктердің қайсысы, талшығы бар сперматозоид пен тіршілік циклі барысында гаметофиттік кезеңі басымдырақ болатын құрлық өсімдігі болып табылады?
A) қырықжапырақ
B) мүк
C) шырша
D) қызғалдақ
E) хлорелла
25. Төмендегілердің қайсысы ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдыларға ортақ емес?
A) тұқымдар.
B) тозаң.
C) өткізгіш ұлпа.
D) жатын.
E) жұмыртқа жасушалары.
26. Қынаның көбінесе фотосинтездік симбионты
A) мүк.
B) жасыл балдыр.
C) қоңыр балдыр.
D) аскомицет.
E) кішкене түтікті өсімдік.
27. Төмендегілердің қайсысы жануарларға тән бірегей сипаттама?
A) митохондриялары бар жасушалар.
B) құрылымдық көмірсу – хитин.
C) жүйкелік өткізгіштік және бұлшықеттік қозғалыс.
D) гетеротрофтылық.
E) көбею.
28. Көптеген құрттардың тынысалу мүшесі
A) бүйрек
B) желбезек
C) тері
D) өкпе
E) трахея
29. «Бауырыменжорғалаушылар дәуірі» деп аталады:
А) кайнозой
B) мезозой
C) палеозой
D) девон
E) кембрий
30. Қазіргі таңда кездесетін құстарды қазіргі таңдағы омыртқалылардан ерекшелендіретін сипаттама:
A) жылықандылық
B) қауырсын
C) амниоттық жұмыртқа
D) ұшу
E) төртқуысты жүрек
31. Төмендегі ұлпа түрлерінің қайсысы құрлық өсімдіктерінде кездеспейді?
А) мезодерма.
B) жабын.
C) түзуші.
D) өткізгіш.
E) негізгі.
32. Өңнің қызметі
А) қорғаныш
B) минералдардың тасымалы
C) судың тасымалы
D) қанттардың тасымалы
E) қоректік заттардың қорға жиналуы
33. Гүлдің сыртынан бастап ішіне қарай құрылымдардың дұрыс орналасу ретін көрсетіңіз
A) күлте жапырақтар → тостағанша жапырақтар → аталықтар → аналық
B) тостағанша жапырақтар → аталықтар → күлте жапырақтар → аналық
C) споралар → гаметалар → зигота → эмбрион
D) тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар → аталықтар → аналық
E) аталық гаметофит → аналық гаметофит → тостағанша жапырақтар → күлте жапырақтар
34. Астың механикалық қорытылуы болады:
I. Ауыз қуысында
II. Өңеште
III. Асқазанда
IV. Аш ішекте
V. Тоқ ішекте
А) I, II.
B) I, II, III.
C) II, IV, V.
D) IV, V.
E) I, III.
35. Төмендегілердің қайсысы сүтқоректілер аортасындағы қанға ең үлкен қысым қалыптастырады?
А) сол жақ құлақша
B) оң жақ қарынша
C) сол жақ қарынша
D) оң жақ құлақша
E) коронарлы артерия
36. Туа біткен иммунитет
А) зақымдану кезінде бірден іске қосылады.
B) ауру жануардың сол патогенге бұрынғы әсеріне байланысты.
C) түрлі патогендерге арнайы антигендерді тануына негізделген.
D) тек қана омыртқалы жануарларды кездеседі.
E) В-жасушалардағы антигендердің өте ерекше рецепторларын қолданады.
37. Зәршығару мүшелері болып табылатын Мальпигий түтікшелері кездеседі:
А) жауынқұртында
B) жалпақ құрттарда
C) бунақденелілерде
D) медузаларда
E) теңіз жұлдыздарында
38. Барлық гормондар
А) ішкі секреция бездерінен бөлінеді
B) майда еритін молекулалар
C) нысана-жасушаға қан арқылы тасымалданады
D) белоктық молекулалар
E) барлық нысана-жасушаларға бірдей биологиялық жауап қалыптастырады
39. Жүктілік кезінде адамда барлық мүшелердің бастамасы қалыптасады
A) бірінші триместерде
B) екінші триместерде
C) үшінші триместерде
D) эмбрион жатыр түтігінде болған кезде
E) бластоциста сатысы кезінде
40. Эмбрионның дамуы барысында жаңа жасушалар түзіледі
A) дифференциацияның нәтижесінде
B) преформацияның нәтижесінде
C) жасушалардың бөлінуі нәтижесінде
D) морфогенез нәтижесінде
E) эпигенез нәтижесінде
41. Адамның тізе рефлексі қажет етеді:
A) зақымдалмаған жұлынды
B) зақымдалмаған гипоталамусты
C) зақымдалмаған сүйелді денені
D) зақымдалмаған мишықты
E) зақымдалмаған сопақша миды
42. Тыңдаушыға келетін дыбыс толқындары, ең алдымен келеді:
A) текториальды мембранаға
B) дабыл жарғағына
C) иірімдерге
D) жасуша мембранасына
E) негіздік мембранасына
43. Туа біткен мінез-құлыққа тән:
A) олардың көрінуінің гендерге тәуелділігі аз
B) экологиялық факторларға қарамастан жүзеге асады
C) тек қана омыртқасыз жануарларда бар
D) олар популяциядағы көптеген организмдерде байқалады
E) олар омыртқасыздарда және кейбір омыртқалы жануарларда кездеседі, бірақ сүтқоректілерде кездеспейді
44. Экологиялық деңгейлердің қайсысы үлкеннен кішіге дұрыс ретпен орналасқан:
A) бірлестік, экожүйе, организм, популяция
B) экожүйе, бірлестік, популяция, организм
C) популяция, экожүйе, организм, бірлестік
D) организм, популяция, бірлестік, экожүйе
E) организм, бірлестік, популяция, экожүйе
45. Эколог бір орманда бір шаршы километрде 12 Odocoileus virginianus аққұйрықты бұғыларды және басқа орманда бір шаршы километрде 20 Odocoileus virginianus аққұйрықты бұғыларды кездестіреді. Эколог нені салыстырды?
A) тығыздықты
B) таралуды
C) жасты
D) отрядтарды
Е) диапазонды