Ойын арқылы ойлау қабілетін дамыту баяндама, эссе, шығарма

Балаларға ақыл — ой адамгершілік, дене шынықтыру және эстетикалық тәрбие берудің маңызды тетігі ойында жатыр. Қай бала болсын ойынмен өседі, өйткені бала табиғатының өзі тек ойынмен байланысты. Халық даналығында «Ойнай білмеген, ойлай да білмейді», Ойында озған, өмірде де озады. Деген аталы сөздер сырына жүгінсек, мектепке дейінгі жастағы баланың ойынға деген құлқы, қарым — қатынасы, мінез — құлық көріністері олар өсіп — есейгенде де жалғаса береді. Ойындардың негізгі мақсаты — балалардың ықылас зейінін, сөздік қорын, байқампаздығын, есте сақтауы мен қабылдауын дамытуға, икемділікті арттыруға, өзінің жеке құрбыларының іс — әрекетін бағалап, құрметтеп, өз ісінің дұрыстығын дәлелдей білуін анықтайды, қалыптастырады. Ойын мен еңбектің бір — біріне ұқсас сипаттары көп.

Өйткені әрбір балаға ойын тиісті дәрежеде ақыл мен қажыр — қайрат жұмсауды керек етеді. Баланың қуанышын мен реніші ойында айқын көрінеді. Ойын кезіндегі баланың психологиялық ерекшелігі мынада: олар ойланады, эмоциялық әсері ұшқындайды, белсенділігі артады, қиял елестері дамиды — мұның бәрі баланың шығармашылық қабілеті мен дарынын ұштайды. М. Әуезов: «Қазақ халқының тарихында көптеген қызықты ойындар бар, олар балалар үшін тек көңіл көтеру ісі емес, сонымен қатар ләззат алу құралы»,- деген екен. Педагогика ғылымында ойын әрекетінің оқу үрдісінде алатын орны туралы зерттеліп жүрген еңбектер аз емес. Себебі ойын – оқу, еңбек іс — әрекеттерімен бірге адамның өмір сүруінің маңызды бір түрі. Сондықтан ойын арқылы балалар өмірден көптеген мәліметтер алып, білімін жетілдіреді.

Ойынның негізгі мақсаты — баланы қызықтыра отырып, білімді берік меңгерту болса, тәрбиешінің міндеті — сол ойынның түрлерін пайдалана отырып, балаларды өздігінен жұмыс істей білуге, ой белсенділігімен тіл байлығын арттыра түсіруге түрлі дағды мен шеберлікті меңгертуге қол жеткізу. Ойын түрлерін пайдалану, біріншіден, балалардың білімін берік меңгерту құралы болса, екіншіден балалардың сабаққа деген белсенділігін арттырып, сапасын көтеру болып табылады. Жалпы ойынның қандай түрі болсын, атадан — балаға, ұрпақтан — ұрпаққа ауысып отырады. Демек ойынның өзі бала үшін біліктің, тәлімнің өмір нәрі болып табылады. Ал мектеп жасына дейінгі баланы тәрбиелеудің басты құралы — ойын. Балаларға ойындарды үйретіп, оған ерекше нәр беріп, жаңартып өткізіп отыруды ата — аналар педагогтар бір сәт те естен шығармағандары абзал. Бүлдіршіндер де ойнай да, күле де ойлай да білсін!

Солтүстік Қазақстан облысы
Петропавл қаласы,
МКҚК«Балдәруен»бөбекжай — бақшасының тәрбиешісі
Исина Айсұлу Ойратқызы