Курстық жұмыс: Биология | Биология сабақтарындағы оқыту әдістерінің әртүрлілігі

Жоспар
1.Биология сабақтарындағы оқыту әдістерінің әртүрлілігі.
2. 6 сынып биология сабақтарында пайдаланатын әдістер.
2.1. «Өсімдік жасушасының құрылысы» тақырыбында қолданылатын тірек сызбалар.
2.2. Тест сұрақтарын қолдану.
2.3. Ойын элементтерін қолдану.
3. 7 сынып биология сабықтарында қолданылатын әдістер.
3.1. Кесте пайдалану тиімділігі.
3.2. Әдіс тәсілдердің тиімділігі
4. 8 сынып биология сабақтарында қолданылатын әдістер.
4.1. Тапсырма жұмыстары арқылы сабақ жүргізу әдістері.
4.2. Дебат сабақ – тиімді әдіс.
5. Қорытынд.
6. Пайдаланған әдебиеттер.
Кіріспе
Мемлекеттің эканомикалық және әлеуметтік жетістіктері, ең алдымен олардың білім жүйесімен, азаматтардың білім деңгейін анықталатыны белгілі. Көптеген білім беру мекемелері үздіксіз ізденіс үстінде және олар көптеген болжам болжап болмас жағдайларға тап болып отыр. Мұндай жағдайлардың көпшілігі бірінен бұрын білім беруді дамытудың перспективасы мен мәселелерін дұрыс болжай алмай отырған ұстаздар еңбек ететін ұжымдары көрініс табуда. Қазыігі мектептерде жұмыс істеудің жаңа әдістері мен үлгілерін қолдану әрекеті сыныптық сабақтық жүйенің шеңберінен шықпайды.
Бүгінгі білім берудің ұлттық жүйесін сақтап қалу үшін өскеленең бәсекелестік жағдайда барлық оқу тәрбиелеу мекемелеріне үздіксіз дамуы мен қызметінің жоғары дәрежеге ретілдіру қажеттілігі жетіп отыр. Қазыргі қолданылып отырған білім беру жүйесінің жаңа типтетінің пайда болуы мен оны соңғы жағдайға сәйкес өзгерту, оқытудың әдісі мен амалдары, үлгілері, махмұнының жаңаруы өз кезеңінде ғылыми идеалар психалогиялық — педагогикалық теория негізінде жетілдірген практикалық шешімдерге негізделуі керек. Сонысен қатар оларды дайындауда мұның бәрі алдын ала ескертілудің қажеттілігін көрсетеді. Мұндай дайындық педагогикалық – кәсіптік білім берудің әдісі мен формасын, мазмұнындағы өзгерісті жетілдіруді талап етеді. Мұндай себептерге орай білім берудің бүгіндері қолданылып жүрген жүйесі толық дәрежеде болып мәселені шеше алмайды. Мұғалімдердің кәсіптік дайындығының белгілі бір тар шеңбердегі қызметкер қатаң бағытталуы, оқытудың ұжымдық әдістері мен тиімді технолгиясының толық талдамасының болуы, диагностикамен тесті қолданылудың тиімділігі, қызметкерлердің кәсіптік жағына инновациялық өзгерісті баяндауда ынталандырудың болмауы.
5
Оқушылардың білімін көтеру оқуға деген ынта жігерімен қызығушылығын арттыру әр мұғалімнің міндеті. Осы мақсатта мұғалімдер әр түрлі әдістермен тәсілдерді пайдаланып отырса, оқушылардың пәнге деген қызығуы артып, өздігінен ізденуіне мүмкіндік жасалады. Бұл орайда азамат баласының өз ұрпағын оқыту мен тәрбиелеудегі ең озық, тиімді әдістерін, тәжірибелерін жалғастырып, тың жолдар іздеу, классикалық педагогиканың ұзақ үлгілерін жаңашылдықпен дамыту қашан да жасғаса береді. Қазіргі оқыту процесінде модулдік оқыту технолгиясы кеңінен қолданылуда және өз тиімділігін көрсетуде.
Бұл технологияның ерекшеліктері:
1. Құрылымының үш бөлімнен тұруы (кіріспе, сөйлесу, қорытынды):
2. Өзін — өзі бағалау:
3. Топтық жұмыстарға белсенділік:
4. Көру, естк, жазу, сөйлеу құрылыстарының қатар жүруі:
5. Еркін тәрбиеге баулау.
Осы тұғыдан бүгінді күні жаңа техналогияның тиімді әдістері, жас ұрпақтың бойына сіңіре отырып, қоршаған ортаны қорғау арқылы экалогиялық тәрбие беру ұстаздардың басты міндеті болып отыр. Ол үшінәр бір ұстаз үнемі шеберлігін арттырып отырмаса, бала деңгейінің дамуы төмендейді. Осының бәрі бір күннің іс әрекеті емес, оған уақыт керек. «ұстаздық ету уақыт ұту емес, өзгенің бақытын аялау, өзінің уақытын аямау» деп Ж.Ж. Руссо бекер айтпаған.
Оқытудың тиімділігін арттыру мақсатында жасалынған оқыту технологиясы – құрылымы ортақ, бірақ мазмұны әртүрлі үш бөліктен: кіріспе, сөйлесу, қорытынды бөлімдерінен тұрады. Әр оқу модулінің сағат саны оқыту бағдарламасы бойынша сол тақырыпқа, тарауға бөлінген сағат санына байланысты.
6
Кіріспе мұғалім оқушыларды оқу моделінің жалпы құрылымы мен және мазмұнымен таныстырады. Оқушылардың осы оқу молуліндегі танымдық қызметінің мақсаттары мен міндеттірін анықтайды, әсіресе бұл мақсаттар мен міндеттерді әрбір оқушыныңқабылдауына, түсінуіне ерекше көңіл бөледі.
Сөйлесу бөліміндегі оқу материалын меңгеру – тек қажетті құрал ғана, онсыз негізгі мақсаттарға жету, қисында ойлауды, түрлі құбылыстармен фактілер арасындағы байланысты көру білуді дамыту. Егер бұл бөлім дұрыс ұиымдастырылмаса, оқу моделіндегі оқушылардың барша танымдық қызметінің қорытындысы болып табылатын мақсатқа және оқушылардың дайындығын деңгейін мемлекеттік білім стандартына сай келуіне қатар кол жеткізгелі отыр.
Қорытынды бөлім тарауды оқытудың тұтас циклін анықтайтын рефлекциялық – бағалау кезеңі. Ол оқушылардың сөйлеу бөліміндегі танымдық қызметі барысында жағдай жасалынған дайындық деңгейін бақылауға тексеруге, бағалауға арналған. Білім деңгейін тексеру және бақылау тәсілі ретінде тестілі оқыту нәтижесінің мөлшерлік көрсеткіші болып табылады. Бұл аса маңызды.
7
2. 6 – сынып биология сабақтрында пайдаланатын әдістер.
2.1. «Өсімдік жасушасының құрылысы» тақырыбында қолданылатын тірек сызбалар.
Оқушылардың шығармашылық ізденістерін арттыру, бірлесіп жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру, өз ойларын дұрыс жеткізуге, саралап талдауға, ізденуге тәрбиелеу мақсатында биология пініне «өсімдік жасушасының құрылысы» тақырыбында сабақ үлгісін түсіндіру.
Сабақ барысында сынып оқушылары төрт топқа бөлініп, әр топқа берілген тапсырмаларын орындалу реті түсіндіріледі. Тапсырманы оқытушылар топтасып орындайды. Әр топ орындаған тапсылмалар бойынша мұғалімнің басқаруы мен ұпай жинайды.
Үй тапсырмасын сұрау кезінде әр топқа төмсендегі дей тапсырмалар беріледі.
1 – топ. Жасушаның ашылу тарихын, тірек сызба арқылы түсіндіру керек.
2 – топ. Жасуцшаның тірі ағза екендігін дәлелдеп, қимыл арқылы көрсету.
3 – топ. Микраскопқа қажетті құрал жабдықтармен таныстыру, пияздың мөлдір өңінен препараттар дайындау.
4 – топ. Микраскоптың құрылысы, жұмыс істеу тәсілімен таныстыру.
Барлық топқа ауызша сұрақтар беріледі. Әрбір дұрыс жауапқа жетон таратылады.
1. Тірі ағзалардың ортақ белгісі? (жасуша)
2. Жасушада қандай үрдістер жүреді? (зат алмасу, энергия алмасу, өсу, көбею, тыныс алу, тітіркену)
3. Алған рет микраскопты ойлап тапқан кім? (Янсендер)
4. Өсімдік жасушасын кім зерттеді? (Роберт Гук)
8
5. Денесі бір ғана жасушадан тұратын қарапайым ағзалар (бір жасушалар)
Жаңа сабақты пысықтау кежінде әр топқа төмендегіндей тапсырмалар беріледі.
1 – топ. Бөлме өсімдігі традесканция жапырағынан препарат дайындап, көргендерін кестеге толтырады.
Не білеміз? Не істейміз? Не байқадық?
Барлық өсімдіктер жасушадан тұрады Препарат дайындаймыз Традесканция өсімдігі жасушасының оргонойдтарын; қабықша цитоплазма, ядросын байқадық
2 – топ. Оқулықпен жұмыс жасап кесте толтырады.
№ Жасушаның құрылысы (бөліктері) Атқаратын қызметі.
1
2
Осылай тиімді ұйымдастырылған сабақ оқушылардың білімге қызығуын арттырып, зерек болуға дағдыландырады және өздерін ұстай білу мәдениетін қалыптастырады, әрі бойындағы мүмкіндігін деңгейін анықтайды.
2.2. Тест сұрақтары.
Әрбір тақырыппен әрбір тарауды өткеннен кейін, оқушылардың ойын, алған білімдерін тиянақтау үшін тесттің тигізетін көмегі көп. Сондай (6 сынып) пәні бойынша құрастырған тест сұрақтарын ұсынып отырмын.
Бір – біріне пайдалы, бірлесіп өсу қалай аталады?
9
А) флора:
Ә) бірлестік:
Б) қорық:
В) селбесу.
2. Бұршақ тұқымдасының гүліндегі ең үлкен күлте.
А) күлте:
Ә) тостағанша:
Б) желкен:
В) қайықша.
3. Клеткалары ұдайы бөлінетін ұлпа?
А) түзуші:
Ә) жабын:
Б) тірек:
В) өткізгіш.
4. Сүзгілі түтіктерден тұратын ұлпа.
А) жабын:
Ә) өткізгіш:
Б) негізгі:
В) тірек.
5. Қынада органикалық зат түзеді.
А) мүк:
Ә) балдыр:
Б) бүйнек бактариясы:
В) зең саңырауқұлағы.
6. Балдырлардың кездесетін жері:
А) құрғақ орта:
Ә) дымқыл суық орта:
Б) шалғынды:
В) далада.
10
7. Биология пәні нені зерттейді.
А) тірі организмдерді:
Ә) өсімдіктердің таралуын:
Б)өлітабиғатты:
В) өсімдіктердің көбеюін.
8. Шырынды жемісі бар өсімдік.
А) бұршақ:
Ә) сұлы:
Б) қызанақ:
В) жүгері.
9. Өсімдіктердің жасыл түрі:
А) цитоплазмаға байланысты:
Ә) қабығына байланысты:
Б) ядроға байланысты:
В) пластидтерге байланысты.
10. органикалық тыңайтқыштардың ішінде көбірек қолданылатыны.
А) шымтезек:
Ә) құм:
Б) көң:
В) қара шірік.
11. қырықбуынның көбеюі:
А) тұқыммен:
Ә) спорамен:
Б) жапырағымен:
В) қалемшелермен.
12. Бір гүлде аталығы да, аналығы да боатын өсімдік:
А) жансыз:
Ә) бір үйлі:
Б) қос жынысты:
11
В) екі үйлі.
2.3. Ойын элементерін қолдану….