Иммунды қан сарысулары | Скачать Реферат

Орындалу әдісі:Мәнжазба

Жоспар

I. Кіріспе
* Иммунды әдіспен алдын алу және емдеудең медицина тәжірибесіндегі мәні мен орны
II. Негізгі бөлім
* Инфекциялық аурулардың иммунды алдын алуы және иммунды терапиясы принциптері.
* Иммунопрафилактикалық препарат,оның түрлері
* Вакциналар,оның классификациясы.Вакцинация.
* Бактериофагтар.Пробиотиктер
* Спецификалық антиденелердің негізінде жасалған иммундыбиологиялық препараттар
* Иммунды қан сарысулары. Иммундыглобулиндер
* Вирустық инфекциялардың спецификалық алдын алуда пассивті және активті иммундаудың рөлі
* Вакцинациядан кейінгі асқынулар
III. Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер
V. Бағалау бетшесі

Кіріспе:
Иммунды профилактика мен емдеу жұқпалы және жұқпайтын аурулардың өзіндік профилактикасын, емдеуін және диагноз қоюын зерттеп олардың жаңа тәсілдерін ұсынатын иммунологияның бөлімі болып саналады. Айтылған мақсаттарға жету үшін иммундық жүйеге әсер ететін, не иммунологиялық принциптерді негіздеп іс атқаратын иммунобиологиялық препараттар қолданылады.
Иммудық профилактика сезімтал организмде аурудың қоздырғыштарына немесе антигендеріне, немесе басқа да патогендерге қарсы белсенді, немесе енжарлы иммунитет тудыру арқылы олардың алдын алып, жұқпалы ауруларға қарсы тұру қаблеттілігін арттыруға бағытталған.
Иммунды емдеу иммунды процестер бұзылғанда пайда болған ауруларды емдеп денсаулықты қалпына келтіруге негізделген.

Негізгі бөлім:
Иммунотерапея дегеніміз — емдік мақсатта иммундық препараттарды енгізу (АД, ИФН, цитокиндер т.б.).
Иммунопрофилактика — жұқпалы аурулардың алдын-алу үшін иммундық препараттар енгізеді.
Иммундық жүйеге әсер ететін барлық препараттарды — иммунобиологиялық препараттар деп атайды.

Иммунды профилактика мен иммунды емдеу төмендегідей жағдайларда қолданылады:
а) спецификалық иммунитет құру үшін, не иммундық жүйе жұмысының деңгейін көтермелеу үшін;
б) иммундық жүйенің кейбір бөлімдерінің жұмысын тежеу үшін;
в) иммундық жүйенің жұмысы бұзылғанда оны қалпына келтіру үшін;
Иммунды профилактика мен иммунды емдеу медицина тәжірибесінде кең қолданылады: жұқпалы аурудың алдын алу, не емдеу үшін, аллергиялық, имунопатологиялық жағдайларда, онкология саласында, трансплантациологияда, иммундытапшылықтарда т.б. Мысалы, кейбір жағдайда иммунды профилактика, не иммунды емдеу тек қана жалғыз тәсіл болып шығуы мүмкін (қызылша, полимиелит).
Токсинемиялық ауруларды (ботулизм, сіреспе) емдегенде нәтижелі емнің түрі антитоксикалық қан сарысуын, немесе иммундыглобулиндерді қолдану болып табылады.
Онкологиялық ауруларды емдегенде иммундыцитокиндерді қолданудың болашағы өте зор.
Иммунды алдын алудың, иммунды емдеудің негізгі — иммундық жүйеге әсер ету. Ол әсер белсенді және енжарлы, спецификалық, не бейспецификалық болуы мүмкін. Иммунды алдын алуда, иммунды емдеуде иммундық жүйеге реттеп әсер ету үшін иммундыбиологиялық препараттар (ИБП) деп аталатын заттар тобы зерттеліп , жасалып шығарылған.

Иммунобиологиялық препараттар — иммундық жүйеге әсер ету мақсатында қолданылатын барлық препараттарды атайды. Оларға табиғаты мен шығу тегі әртүрлі заттар жатады.
Иммундыбиологиялық препараттар күрделі құрамнан тұрып бірінен бірі тегімен , шығарылу тәсілімен, қолдану бағытымен ажыратылады. Бірақ, иммундық жүйе арқылы әсер етуі олрдың ортақ қасиеті болып саналады.
ИБП-лардың әсер ететін факторлары антиген, антидене, микроб жасушалары, не олардың ыдыраған заттары, биологиялық белсенді иммундыцитокиндерге ұқсаған заттар болып келеді. Аталған факторларға әсер ету сапасын үдету үшін ИБП-ға басқадай заттар қосылуы мүмкін (стабилизаторлар, адъюванттар, консерваттар, витаминдер, адаптогендар).
ИБП-лар параентералды, пероралды (ауыз қуысы арқылы), аэрозолды және де басқадай тәсілдер арқылы қолданылады. Соған сәйкес олар әртүрлі формаларда, қолдану шарты және өлшемі көрсетіліп дайындалады.

Иммунопрафилактикалық препараттардың түрлері:
1. Шығу тегі микробтық емдік және профилактикалық препараттар (вакциналар, бактериофагтар, эубиотиктер, анатоксиндер).
2. Емдік иммундық препараттар: иммуноглобулиндер, цитокининдер.
3. Диагностикалық иммундық препараттар (антисывороткалар) және диагностикалық бактериофагтар және аллергендер.
4. Иммуномодуляторлар — шығу тегі табиғи биостимуляторлар және синтетикалық препараттар.
Иммунопрафилактикалық препараттар 2 түрлі әсер көрсетеді:
1. Белсенді әсер — препараттар иммундық реакцияны индуцирлейді. Мұндай әсерді өлі, әлсіретілген және тірі микроорганизмдер және олардың метаболиттері негізінде алынған вакциналар көрсетеді.
2.Пассивті әсер — иммунокомпонентті клеткалардың эффекторлық өнімдері көрсетеді. Lg, цитокининдер және т.б. иммунобиологиялық препараттар.

Вакцинация.
1796 ж. Э.Дженнер сиыр оспасының екпесі — вакцинация (латын тілінен vaccinum — сиырдікі) табиғи оспаның алдын алуда нәтижелі деген болатын. Содан бері арнайы белсенді иммунитет жасаудағы қолданылатын дәрі-дәрмектер вакцина деп аталады.
Вакцина (лат. vacca — сиыр vaccіnus — сиырдікі) — микроорганизмдерден (бактерия, вирус, т.б.) алынып, адам мен жануарлар организміне жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану және олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін препараттар. Азиялық көшпелілер ежелгі дәуірден-ақ адам мен малға шешекті, ешкіге кебенекті, сиырға алаөкпені егу арқылы оларды қатерлі аурулардан сақтандырып отырған.
Вакцина термині Дженнердің сиыр оспасымен классикалық жұмысы бір жылдығында Л.Пастер енгізген болатын. Вакцина термині барлық антигендерге қолданылады.
Вакцинаға бактериядан, вирустан және басқа микроорганизмдерден немесе өмір барысындағы қалдықтардан алынатын препараттар жатады. Оларды негізгі екі топқа бөлуге болады: белсенсіз вакциналар және тірі вакцина.
Вакциналардың мынадай типтері болады: тірі, өлі, компонентті, суббірлікті, рекомбинантты, синтетикалық олигопептидті, антиидиотипті, т.б.

Белсенсіз вакциналар классификациясы:
Тірі вакциналар егілген организмде ары қарай көбеюге қабілетті, инфекциялық ауру жұқтыруға қабілетсіз. Вакцина енгізілген ағзада вакциналық инфекция негізінде тұрақты иммунитет пайда болады. Вакцина штаммалары әртүрлі жолдармен алынады: аурулардан мутанттарды алу жолымен (Джерил Линнің қызылша вирусының штаммасы.; сыртқы ортадан вакциналық клондардың селекциясы арқылы (Сібір язвасы штаммы); ұзақ уақыт тәжірибелік жануарлар организмінде (сары қызбаның 17D вирусының штаммы).
Тірі вакцина енгізілгеннен кейінгі иммунитет белсенсіз вакцинаға қарағанда организмде ұзағырақ сақталады. Сондықтан қызылша, корлық вакциналардың бір тер негізгендегі иммунитеттің сақталу мерзімі 20 жылға дейін жетеді, ал сары қызба — 10, тулярия вакцинасынікі — 5 жылға ейін ғана.
Осының негізінде бірінші және кезекті екпелердің арасындағы интервалдар анықталады. Ал полиомиелит ауруынан толық иммунитетке ие болу үшін бірінші жылы үшвалентті тірі вакцинаны уү рет енгізеді, ал ревакцинацияны екінші, үшінші жылдакрында қайталанады.
Тірі белсенсіз вакциналарды көбінесе моно препарат ретінде қолданады. Біздің елімізде ассоциациялық препараттардың ішінен АКДС вакцинасы ғана шығарылады. Қалған ассоциациялық препараттар басқа шетелдерде шығарылады. Оған коклюш, дифтерия, соғыспа, полиомиелиттен, корь, эпидемиялық паротит, қызылша т. б.вакциналары жатады.
Корпускулярлы вакциналар — химиялық (формалин, спирт, фенол) немесе физикалық (жылу, ультрокүлгін шағылу) әсерлерден белсенсіздендірілген бактериялар мен вирустар жатады. Корпускулярлы вакциналарды даярлау үшін микроорганизмдердің вирулентті штаммдары қолданылады. Себебі олар антигедерге бай болып келеді. Корпускулярлы вакциналардың мысалы ретінде коклюш, (АКДС қосылысы), антирабтық, лептоспироздық, тұмаулық белсенсіз вакциналар, кене және жапон энцефалитінің , т.б. вакциналар қатары жатады.
Әлсіз вакциналар.Бұл вакциналардың өлі вакциналарға қарағанда өзіндік ерекшеліктері болады. Олар микроорганизмдердің антигендік жиынтығын толық сақтайды және де қабылдамаушылықты жағдайды ұзақ уақыт қалыптастырады. Тірі вакциналарды полиомиелит, туляремия, бруцеллез, корь, сары қызба, эпидемиялық паротиттің алдын алуы үшін қолданады. Кемшіліктері — организмге қажетті антегендерден басқа организмге зиянды да антигендер түзіледі.
Белсенсіз бактериялар және вирустық вакциналар құрғақ және сұйық түрде де шығарады. Ақырғысында консервант бар. Толық иммунитетті шығару үшін екікратты және үшкратты белсенсіз вакцина қажет. Дамып келе жатқан иммунитет аз өмір сүреді, оны биік деңгейде ұстап тұру үшін ревакцинация қажет.
Жақында анықталғандай, керек қозғыш антигенді кодтайтын өзгерген ДНҚ, пациенттің бұлшық етіне немесе теріге егуге болады.
Өлген вакциналар — ол вакциналық препараттар, құрамында тірі микроорганизмдер болмайды. Вакциналар құрамында толық микротар болуы мүмкін — чумаға, гриппке, полиомиелиттік Солкаға қарсы вакциналар, жәнеде бөлек компоненттер немесе иммуналогиялық белсенді фракциялар. Құрамындағы антигендерге байланысты бір қоздырғышты және көп қоздырғышты деп бөлеміз. Өлген вакциналар ережеге сай аз иммуногенді,тірі реактогендерге қарағанда, ағзаның сенсибилизациясын шақырады.
Компоненттік вакциналар басты антигенді компоненттерден тұрады, оларды протективный иммунитетпен қамтамасыз етеді. Олар :
— Клетка құрылысының компоненттері

— Анотоксины — токсикалық құрамынан айырылған, бірақ жоғары антигенді және иммуногенді сақтаған,құрамында модифицировалық химиялық жолмен экзотоксині бар препараттар. Ол препараттар антитоксиклық иммунитті өндіреді. Әсіресе дифтериялық және сіреспе анатоксиндері кең қолданылады. Химиялық жолмен алынған вакциналық препататтар — химиялық вакциналар деп аталады.

— Конъюгирлік вакциналар — азиммуногенді полисахаридтер және жоғарыиммуногенді анотоксиндер комплексі, мысалы: Haemophilus influenza антигенімен дифтериялық анатоксиндер қосындысы.
— Суббірлікті вакциналар. Гепатит В вирусына қарсы вакцинаны беткейлік ақуыз НВs-нан дайындайды. Қазіргі кезде бұл вакцинаны рекомбинанттық негіз ретінде қабылдайды — ашытқы клеткада плазмида көмегімен, НВs антигенін кодтайды.
Жаппай вакцинациялау тәсілдері
Вакциндыпрофилактиканың жетістігі тек қана вакцинаның сапасынан емес, сонымен қатар қанша адам санын, немесе қауіп- қатерлі топтағы адамдардың санын қамтуына байланысты. Вакцинациялаудың өнімділігі бір бригада жұмыскерлерінің бір сағатта вакцинацияланған адам санына тәуелді. Мысалы, тері үстіне (скарификациялау) егу әдісімен бір сағатта 20 адамды егуге, терінің астына щприцпен — 30-40 адам егуге, ал инесіз инъектормен — 1200 адам шамасында егуге болады.
Вакциндыпрофилактиада қысқа мерзімнің ішінде көп адам санын егуге болатын зор өнімділігі бар тәсілдер қолданылады. Тәсілдерге жататындар: инесіз егу , пероралдық (ауыз қуысы арқылы) және аэрозолдық.
Инесіз тәсіл — тапанша тәрізді инесіз инъекторларды қолдануға негізделген. Аспап ішінде жоғары деңгейлі қысым тудырылып сұйық вакцинаның жіңішке ағысы құрылып вакцинаның керекті өлшемі белгіленген тереңдікке енгізіледі. Бір сағаттың ішінде 1200 адамды вакцинациялауға болады.
Пероралдық (ауыз қуысы арқылы) тәсіл — шапшаң, жеңіл, қолайлы, табиғи жолға сәйкес тәсіл болып саналады. Өйткені, ол ешқандай зорлықсыз адамның сырт қабығын бұзбай, қысқа мезгілде көп адамдарды вакцинациялауға мүмкіншілік береді. Мысалы, бір бригада бір … жалғасы