Елім менің атты танымдық ойыны ашық сабақ — Ашық сабақтар

«Елім  менің» атты»    танымдық ойыны
 Мақсаты: 
      Оқушылардың ана тіліне деген құрмет,сезімдерін арттыра       отырып, сөз құдіретін түсінуге, салт-дәстүрімізді білуге ,ойлау қабілеттерін жетілдіруге,
өзара достық қарым-қатынастарын нығайтуға баулу.
Көрнекіліктері:  проектор, экран, кітаптар ,нақыл сөздер.
Армысыздар құрметті  ұстазтар мен студенттер!  «Елім менің» думанды кешіне қош келдіңіздер! 
Думан  кешінің жүргізушісі: 
 
Думанды кеште білім бәйгесін баптап келген, екі топ басшылары бар.
 
Оң қанатта- 
 
Сол қанатта 
 
Ал, енді сіздердің топтарыңыз бен таныс болайық. Әр топ өз топтарын таныстырады.
Мен екі топқа да сәттілік тілеймін!
— Қазылар орнықтырар әділдікті
Кімдердің жауаптары кәдік шықты
Біліммен тапқырлықтың жырысыңдар
Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты — дей келе әділ-қазылар алқасын сайлап алайық.
1.  Әділқазылар алқасының төрайымы  – колледжміздің тәрбие ісі  жөніндегі директордың орынбасары: Сейтқалиева Гүлзада Байдрахманқы
2.  Қарқымбаева Гүлбану Байбосынқызы – гуманитарлық  пәндер цикл жетекшісі 
3.

Бүгінгі думанды кеште  әсем әнмен әрлейтін музыка жетекшісі Құрамысов Ерлан Тұрарұлы.
Сонымен қатар әр айналым соңында Ерлан ағайларыныз ән жасырып отырады. Сол әнді тапқан топқа бес ұпай қосылады. Әр айналым ережесіне нақтырақ тоқталып отырамыз.
І айналым    Бейнесұрақ

Ал, қазір бізде бірінші айналым.
 1 Айналымда экран арқылы үш бейне сұрақ болады. Сұраққа қарама-қарсы тұрған ойыншылар жеке-жеке жауап бере алады. Сұрақты оқып болған соң, жалаушаны бірінші болып көтерген ойыншы жауап бере алады. Дұрыс жауап бір ұпай.  Сұрақтар  телехабарлар, оқиғалар, тұлғалар туралы болмақ.  Ереже түсінікті болған сияқты. Ойыншылар дайын болса, экранға назар аударайық
    Экранға назар аударайық. Бұл экрандағы сурет қай мезгілді білдіртеді, бұл суретке кім өлең арнап жазған,  сол өлеңнің тақырыбын ата.
Жауабы:  түн мезгілі, авторы Абай Құнанбаев, «Қараңғы түнде тау қалғып»
Қараңғы түнде тау қалғып,
Ұйқыға кетер балбырап
Даланы жым-жырт,
Дел-салғып,
Түн басады салбырап.
 
2. Қазақ киносынан үзінді. Көксерек 

3. Қазақ киносынан үзінді. Бұл үзінді қай кино фильмнен алынған?авторы кім?   (Менің атым қожа фильмінен үзінді)
Жауабы:  «Менің атым Қожа» авторы Бердібек Соқпақбаев
 
4. Қазақ киносынан үзінді. Шал

Ән-жұмбақ  (2 ұпай) 
«Атамекен»

ІІ айналым. «Аңдап айтып, анық сөйлеу»  (қатысушылар берілген сөзді дыбыстап дұрыс айтулары керек)
2  айналымда ойыншылар қазақ тілінен сынақ тапсырады. Бұл айналымда ұпайы аз топтан бастаймыз.  Әріптер өз орнымен орналасып сөз құрулары  керек.
Бір жауап бір ұпай.

«Асыл» тобына:  Жанпейіс, бойкүйездік, қияңқы, сары ауыз
«Қыран» тобына:  Жұлдызшы, мінажат, сұрғылт,кесапат. 

Келесі ІІ айналымның 2 бөлімі

  Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі- қазақ тілі. Еліміздің кемел болашағы да қазақ тілінде. Ана тілін меңгерген ұлтжанды білімді ұрпақ елімнің ертеңі, тәуелсіздіктің тірегі. Олай  болса сіздердің қазақ тілінен білімдеріңізді сынаймыз. Экранда фразеологиялық сөз тіркестері беріледі, сол сөздің мағынасын табыңыздар.  Дұрыс жауап бір ұпай.
 
1-топ:  Салы суға кетті (бір нәрсені жоғалтқан кезде, ренжігенде, уайымдағанда, мұңаю.)
 2-топ:  Төбесінен тік тұрды.  (сыйлады, құрметтеді)
 1-топ:  Науадай ағызу   (табысқа шаш-етектен батты)
 2-топ:  Тізе қосты.  (іс-қимылды білдіретін мағына, ұйымшылдық, бірікті)
 1-топ:  Шық жуытпады  ( өзін-өзі қорғау, жақтау мағына )
 2-топ:  Ішін алдырмады  (сырын ашпау, сыр білдірмеу)
 
 Ән-жұмбақ  «»

ІІІ айналым
Тарихи тұлғалар /топ жетекшісі өз тобына түсіндіреді, әр тұлғаға 1 ұпай/
*Ахмет Байтұрсынов                           *Абай Құнанбаев
*Ыбырай  Алтынсарин                        *Тоқтар Әубәкіров
  Шоқан Уәлиханов                              *Мұқтар Әуезов
*Бердібек Соқпақбаев                           Міржақып  Дулатов
*Мұқағали Мақатаев                           *Сейіт Кенжахметұлы 
*Ақан сері Қорамсаұлы                       *Шәкәрім Құдайбердіұлы

4-айналым  Қазақ әдебиеті  пәнінен болады.  Әр топқа 10 сұрақтан береді. Сұрақтарды топ басшылары оқиды. Сол топ сұрақ жауапқа жауап береді. 1,5 минут  уақыт беріледі. Сол 1,5 минут уақытта қанша сұраққа жауап беретінін білейік. Дұрыс жауап бір ұпай.
 
1-топтың басшысы:  
1. Тәуке ханның кезінде жазылған заң жинағы қалай аталады?  (жеті жарғы)
2. Қазақстан Республикасының Гимінің мәтіні қашан бекітілді?  (1992 ж желтоқсанда)
3. Жамбыл кімнен бата алды? (Сүйінбай)
4. Алаш партиясының мүшесі, «Қазақ» газетінің  редакторы?  (А. Байтұрсынов)
5. «Оян қазақ» жинағының авторы кім? (Міржақып Дулатов)
6. «Мен жастарға сенемін» өлеңінің авторы кім?  (М.Жұмабаев)
7. «Қазақ балалар әдебиетінің атасы кім?» (Ыбырай Алтынсарин)
8. Шоқан кім? (Қазақтың тұңғыш ғалымы.)
9.     Қазақ тіліндегі жалғаулардың түрлерін атаңыз. (4)
10. «Қазақтың бас ақыны» деген мақаланы жазған  кім?(Ахмет Байтұрсынов ) 
 
 
2-топтың басшысы:
1.    «Бақытсыз Жамал» романның авторы кім? ( М. Дулатов)
2.    Тезек төремен айтысқан кім.? (Сүйінбай)
3.    Өзін «байғыз» қартқа теңеген ақынымызткім? ( Д. Бабатайұлы)
4.    «Үш қиян» толғаудың авторы ( Мұрат Мөңкеұлы)
5.     «Азамат», «Терме» қай ақынның өлеңдері. ( М. Дулатов)
6.    Абайдың поэмаларын атаңыз. (« Ескендір»,  « Масғұт»,  Әзім әңгімесі)
7.    «Оқ тиіп он үшімде, ой түсіріп, 
Бітпеген жүрегімде бар бір жарам» қай ақының  өлеңі аты қандай? ( Анама хат. Ахмет Байтұрсынов)
8. Буынның неше түрі бар? (3 түрі ашық, бітеу,тұйық) 
9. Семейдегі Абай оқыған медресенің аты ( Ахмет Риза)
10. Қазақстан Республикасында “Тіл туралы Заң” қай жылы қабылданды? (1997)

    ӘН- ЖҰМБАҚ
5-айналым. «Әріптер қозғалысы» /Оқушыға екі әріп тағылады.Сол әріптерді пайдаланып,сұрақтың жауабын тереді/
*Арам сөзінің антонимі /адал/
*Абай- дана,Абай-/дара/
*Майдың түсі  /сары/
*Ананың ойы балада,баланың ойы…/дала/
*Көпшіліктің көмегімен бір жұмысты бітіру  /асар/
*Өзенге құятын екінші өзен  /сала/
*Жылқының түсі   /құла/
*Қалың сөзінің антонимі  /жұқа/
*Молда,имам… тағы да  /қожа/
*Жұмысты дұрыс орындай алмайтын адам  /олақ/
*Темір,тас дәуірі.Тағы қандай дәуір? /қола/
*Проект сөзі қазақша  /жоба/
                                            ӘН -ЖҰМБАҚ
 6-айналым. «Салт-дәстүрді білеміз бе?»
Бұл дәстүр бүкіл қазаққа ортақ салт. Жарыса көшкен ауылдардың бірі озып,бірі қалып отырады.Сонда бұрын қонып отырған ауыл соңынан көшіп келіп,маңына қонған ауыл адамдарын қонаққа шақырып,қонағасы береді.Бұл қандай дәстүр? /Ерулік/
Біреуді сөзбен жығып,ұтып,оны орнынан тұрмастай етіп өлең шығарғанда немесе өткір әзіл тастап ұялтқанда ұтылған адам бұл туралы басқа адамға таратып жібермеуі үшін бірдеңе береді. «Бірдеңені» алған адам ол сөзді ешкімге айтпауы керек./ауызбастырық/
Қазылар  алқасы ойынды қорытындылап,  жеңімпаздарды  анықтайды.