Қазақша жұмбақ: Күн, ай, жұлдыз, аспан
Тең,тең тең киіз,
Екі ортасы кең киіз.
Екі ортасы кең киіз.
Аспан, жер
Бір қоян қайың тауды арқалаған,
Ертерек қоян еді марқалаған.
Жолында алтын гауһар толып жатыр,
Еш адам ала алмайды балталаған.
Ертерек қоян еді марқалаған.
Жолында алтын гауһар толып жатыр,
Еш адам ала алмайды балталаған.
Күн мен сағым
Бір үйде қос сұлу қыз ағайынды,
Екеуі қызықтырған талайыңды.
Жүдемес төрт маусымда мұңаймаса,
Тұрады нұрға малып маңдайыңды.
Екеуі қызықтырған талайыңды.
Жүдемес төрт маусымда мұңаймаса,
Тұрады нұрға малып маңдайыңды.
Ай, күн
Су ішінде екі жайын,
Бірі кетсе, бірі дайын.
Бірі кетсе, бірі дайын.
Ай, күн
Төңірегі тең көрініп,
Теген жатыр төңкеріліп,
Жас та сиған, кәрі сиған,
Астына оның бәрі сиған.
Теген жатыр төңкеріліп,
Жас та сиған, кәрі сиған,
Астына оның бәрі сиған.
Аспан
Дүниеде бір қарбыз бар солмайтұғын ,
Жаз шіріп, қыста үсіп тоңбайтұғын.
Жаһанның жерін,суын, жәндіктерін,
Іші кең бәрін салса толмайтұғын.
Жаз шіріп, қыста үсіп тоңбайтұғын.
Жаһанның жерін,суын, жәндіктерін,
Іші кең бәрін салса толмайтұғын.
Көк, аспан
Бір түкті кілем,
Бірі түксіз кілем.
Бірі түксіз кілем.
Аспан,жер
Түбі көк дария,
Іші мұнара,
Отыз шешегі.
Іші мұнара,
Отыз шешегі.
Аспан, отыз күн
Екі тері,
Екеуі де кең тері.
Екеуі де кең тері.
Аспан, жер
Айтайын мен жұмбақ сексен сегіз,
Шешуі қиын емес ескерсеңіз.
Болады бірі өткір, бірі өтпес,
Ақылы мұны тапқан ұшан-теңіз.
Шешуі қиын емес ескерсеңіз.
Болады бірі өткір, бірі өтпес,
Ақылы мұны тапқан ұшан-теңіз.
Ай,күн
Ай далада ақ шатыр,
Ақ шатырдың ішінде
Қызыл көзді шал жатыр.
Ақ шатырдың ішінде
Қызыл көзді шал жатыр.
Аспан, күн
Жалғанда бір нәрсе бар аяқ қапты,
Ұшады кешке дейін дамыл таппай.
Ұшады кешке дейін дамыл таппай.
Күн
Табан, табан, табан ақ,
Табаны жалпақ қоян ақ.
Күлген көзі күмістен,
Келе жатыр қоян ақ.
Табаны жалпақ қоян ақ.
Күлген көзі күмістен,
Келе жатыр қоян ақ.
Күн
Ар жағында орманның,
Ар жағында таулардың,
Алтын кеспек домалар.
Ар жағында таулардың,
Алтын кеспек домалар.
Күн
Етегім толы сөк,
Ерте тұрсам жоқ.
Ерте тұрсам жоқ.
Жұлдыз
Тақиям толған сөк,
Ерте тұрсам дым да жоқ.
Ерте тұрсам дым да жоқ.
Жұлдыз
Шым-шытыр,
Шиедей қотыр.
Шиедей қотыр.
Жұлдыз
Біз, біз, біз едік,
Отыз арба қыз едік,
Бір тақтайға жиналдық,
Таң атқанда жоқ болдық.
Отыз арба қыз едік,
Бір тақтайға жиналдық,
Таң атқанда жоқ болдық.
Жұлдыз
Дүниеде бір алыпты көрдім күшті,
Бар салмақ дүниедегі соған түсті,
Құнарлы қуатынан тояттанып,
Әр түрлі жер бетінде жеміс пісті.
Бар салмақ дүниедегі соған түсті,
Құнарлы қуатынан тояттанып,
Әр түрлі жер бетінде жеміс пісті.
Күн
Қызыл күлше тау асады,
Ыстық нұрын шашады.
Ыстық нұрын шашады.
Күн
Аспанда бір айна бар,
Әлемді көріп айналар.
Әлемді көріп айналар.
Күн
Ұзын-ұзын сырғанақ ,
Ұшығына кім жетер?
Асыл бесік күйкентай,
Жұмыртқасын кім табар?
Ұшығына кім жетер?
Асыл бесік күйкентай,
Жұмыртқасын кім табар?
Күннің батуы, шығуы
Ақ сандығым ашылды,
Ішінен дүрлер шашылды.
Ішінен дүрлер шашылды.
Күннің көзі
Ақ сандығым ашылды,
Қызарып жалын шашылды.
Қызарып жалын шашылды.
Күн
Жабық астында жарты күлше.
Ай
Үй астында ақ тоқым.
Ай
Көлде жүрген ақ үйрек,
Түнде бар да, күндіз жоқ.
Түнде бар да, күндіз жоқ.
Ай
Көп моншақ ішінде бір түйір қалам.
Ай
Керегенің басында кепкен бауыр,
Кесіп алса таусылмас неткен бауыр?!
Кесіп алса таусылмас неткен бауыр?!
Ай
Айдаһар күндіз жатып, түнде шығар,
Қаһарлы қалыбына әркім құмар,
Болыпты туғаннан-ақ күнмен талас,
Күнді көрсе айдаһардың жүзі солар.
Қаһарлы қалыбына әркім құмар,
Болыпты туғаннан-ақ күнмен талас,
Күнді көрсе айдаһардың жүзі солар.
Ай
Күндіз әйнегі сынады,
Түнде орнында тұрады.
Түнде орнында тұрады.
Ай
Кішкентай нан барша ғаламға жетеді.
Ай
Жабықта жарты нан.
Ай
Қонақтап күнде келер су бетіне,
Пар келмес гауһар заты келбетіне.
Сәулесі су жүзінде дірілдейді,
Тамаша қарап тұрсаң суретіне.
Пар келмес гауһар заты келбетіне.
Сәулесі су жүзінде дірілдейді,
Тамаша қарап тұрсаң суретіне.
Ай
Күндіз күннен таярмын,
Түнде әлемге аянмын.
Түнде әлемге аянмын.
Ай
Кейде орта, кейде толы бір тегене,
Көрінер кейде күндіз, кейде түнде,
Бетіне ақ шағыдан перде тартқан,
Балалар, ойлап қара, бұл немене?
Көрінер кейде күндіз, кейде түнде,
Бетіне ақ шағыдан перде тартқан,
Балалар, ойлап қара, бұл немене?
Ай
Үй үстінде ұсақ тас.
Жұлдыз
Көп моншақ үй үстіне қойдым шашып,
Қарасам толып жатыр көзін ашып.
Үйіме сәулеленіп түссе жарық,
Кетеді әлгі моншақ бәрі қашып.
Қарасам толып жатыр көзін ашып.
Үйіме сәулеленіп түссе жарық,
Кетеді әлгі моншақ бәрі қашып.
Жұлдыз
Біреуде отряд көп сан жетпейді,
Күндіз олар ешкімге көрінбейді.
Мізбақпай ұзақ түнде күзетте боп,
Тұруға бір орында ерінбейді.
Күндіз олар ешкімге көрінбейді.
Мізбақпай ұзақ түнде күзетте боп,
Тұруға бір орында ерінбейді.
Жұлдыз
Таң атқанша тары шаштым.
Жұлдыз
Бірталай тары шаштым там басына,
Әуре болып толтыра алмай қамбасына,
Қиыстырып өлеңмен жұмбақ қылдым,
Ойлағандар мәнісін аңдасында.
Әуре болып толтыра алмай қамбасына,
Қиыстырып өлеңмен жұмбақ қылдым,
Ойлағандар мәнісін аңдасында.
Жұлдыз
Бір байдың мың қойы қоздайды екен,
Біреуі біреуінен озбайды екен.
Болғанмен алтын астау, күміс күндеу,
Болғанша қиямет қайым тозбайды екен.
Біреуі біреуінен озбайды екен.
Болғанмен алтын астау, күміс күндеу,
Болғанша қиямет қайым тозбайды екен.
Жұлдыз
Атасы мен анасы,
Миллионнан көп баласы.
Миллионнан көп баласы.
Жұлдыз
Алтын бәкі,
Күміс сәкі
Қырық қысырақ,
Бір сәуірік.
Күміс сәкі
Қырық қысырақ,
Бір сәуірік.
Күн, Шолпан, жұлдыз, ай
Бір емен, жеті терек, алты қайың,
Бұтағы толып жатыр дайым, дайым,
Ішінде шынар терек, үш қарағай,
Өңгесін айта беріп не қылайын?
Бұтағы толып жатыр дайым, дайым,
Ішінде шынар терек, үш қарағай,
Өңгесін айта беріп не қылайын?
Шолпан, Жетіқарақшы, Үркер, Үш таразы
Туғанда алтау едім,
Өле-өле жетеу болдым.
Өле-өле жетеу болдым.
Үркер
Аспанда ұшып жүрген алты торғай,
Өмірбақи жүреді жерге қонбай.
Өмірбақи жүреді жерге қонбай.
Үркер
Бар ма, жоқ па, анық білмейсің,
О жоқ жерде өмір сүрмейсің.
О жоқ жерде өмір сүрмейсің.
Ауа
Бір нәрсе жер мен көктің арасында
Көрінбейді өзі түгіл қарасы да,
Білінбей жер үстінде жүрсе-дағы,
Пайдалы адамзаттың баласына.
Көрінбейді өзі түгіл қарасы да,
Білінбей жер үстінде жүрсе-дағы,
Пайдалы адамзаттың баласына.
Ауа
Салмағың бар өлшесем,
Көрінбейсің көзге сен.
Көрінбейсің көзге сен.
Ауа
