Автобустардың жұмысын ұйымдастыру | туралы қазақша

Ұсынылатын автокөлік қызметтерінің сапасын арттыру және жылжымалы құрамды пайдалану тиімділігін қамтамасыз ету үшін субъектілер жолаушылар ағынын апта күндері мен жылдың айлары бойынша, жеке маршруттарда да, барлық маршруттық желіде де жүйелі түрде зерттеуге міндетті. Автобус маршруттарын ашуға құқығы бар кәсіпорындар мен ұйымдар жыл сайын жолаушылар ағынын тексеру кестесін жасайды және бекітеді, онда оны өткізу мерзімдерін айқындайды.

Жолаушылар тасымалына мемлекеттік тапсырыс беруші және муниципалдық құрылымдардың әкімшіліктері қажет болған жағдайда жолаушылар ағындарын зерттеу және зерттеу жүргізуге көмек көрсетеді. Жолаушылар ағынын тексеру жаппай және ішінара жүргізіледі. Жаппай тексеру бір (немесе бірнеше көлік түрлері) барлық маршруттарда бір мезгілде жүзеге асырылады. Іріктемелі-маршруттардың жекелеген маршруттарында немесе рейстерінде.

Автобус көлігінде жолаушылар ағынын тексеру жүргізудің мынадай кезеңділігі белгіленеді:

— тұтас-барлық қалалық, қала маңындағы және қалааралық маршруттық желілерде кемінде үш жылда бір рет

— іріктемелі-жекелеген қалалық, қала маңындағы және қалааралық бағыттарда жылына кемінде екі рет (күзгі-қысқы және көктемгі-жазғы кезеңдерде), сондай-ақ жолаушылар ағыны күрт өзгерген кезде.

— жаңадан ашылған маршруттарда тексеру үш, төрт ай тұрақты жұмыс істегеннен кейін жүргізіледі.

Жолаушылар ағынын тексеру қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жүргізіледі. Жолаушылар ағынын тексеру нәтижесінде алынған материал жекелеген маршруттардың маршруттық схемасын түзету, автобустардың қозғалыс кестесін жасау, жедел, жартылай экспресс, қысқартылған және қосарланған рейстерді ұйымдастыру үшін негіз болады. Автобустардың түрін таңдау, оларды маршруттар бойынша бөлу, аялдама пункттерін тағайындау. Материалдар сондай-ақ пик сағатына Халыққа қызмет көрсетуді жақсарту жөніндегі іс-шараларды әзірлеу үшін пайдаланылады.

Жолаушылар ағынын зерттеу әдістері.

Жолаушылар көлігін ағымдағы жоспарлау, маршруттық желіні жетілдіру, халыққа қызмет көрсету сапасын арттыру міндеттерін шешу үшін жолаушылар ағынын зерттеудің мынадай әдістерін қолданады:

Жылжымалы құрамның толтырылуын көзбен шолып тексеру. Аялдама пунктінде жылжымалы құрамның силуэттері толтыру дәрежесін белгілеумен ұсынылған алты баллдық шкала бойынша жүргізіледі.

1 балл — төмен — 1/3 орындықтың жұмыспен қамтылуына сәйкес келеді.

2 балл — 2/3 орындықтар.

3 ұпай-барлық орындықтар бос.

4 балл — барлық орындықтар бос және шамамен жартысы жол жүруі үшін орындарды алды.

5 балл — шекті жол берілетін толтыруға сәйкес келеді.

6 ұпай — толтыру деңгейі жоғары, автобус салоны толып қалды.

Бұл тәсілмен маршруттың аралықтары мен тәулік сағаттары бойынша жолаушылар ағынының қуатын анықтауға болады. Аралықтардағы қозғалыс тұрақтылығы, жолаушылар ағынының сағат ішіндегі әркелкілік коэффициенті, жылжымалы бірліктің толтырылуын тіркеу арнайы әзірленген сағаттық пішімде жүргізіледі.

Аялдама пунктіндегі кіріс және шығыс жолаушыларды есептеу құралы. Деректер арнайы кестеде (есептеу-кестелік әдіс) жазылады. Бұл әдіс аялдама пунктінің жолаушылар айналымын, аралықтардағы қозғалыс тұрақтылығын анықтауға мүмкіндік береді.

Визуалды әдіс. Жылжымалы құрамда көзбен шолып тексеру әдісі. Оны есепке алу қызметкерлері бағыт бойынша жол жүру және аялдама пункттерінің тізімінде жылжымалы құрамды толтыру жолымен, сондай-ақ алты балдық шкала бойынша жүргізеді. Ол жолаушылар ағынының қуатын бағыт аралықтары бойынша және тәуліктің сағаты бойынша анықтауға мүмкіндік береді.

Жеке аялдама пункттеріндегі жолаушыларға сауалнама жүргізу әдісі. Ол басқа аялдама пункттерімен көлік байланысын анықтауға мүмкіндік береді. Жылжымалы құрамды күтіп отырған жолаушыларға сұрау салу кезінде байланыстың арнайы сағаттық кестесі толтырылады.

Қолданыстағы маршруттарда жолаушылар ағынын кешенді тексеру.

Ол жылжымалы құрамда үш негізгі тәсілмен жүзеге асырылады:

А) салонға кіру кезінде жолаушыға берілетін есепке алу талонының көмегімен отырғызуды тоқтату белгісі бар және түсіруді тоқтату нөмірінің белгісі бар шығу кезінде алынатын есепке алу талонының көмегімен. Өңдеудегі еңбек сыйымдылығын зерттеу әдісі есептеу техникасын қолдануға есептелмеген.

Б) кіріс жолаушылардан олардың шығуын тоқтатуға қатысты сұрау арқылы (бұрын бұл әдіс кестелік деп аталды). Бұл тәсілдің мәні тексеру кезінде есептегіш жолаушыдан тоқтауды білгеннен кейін арнайы әзірленген кестеде қону пунктіне қарама-қарсы межелі пункт қоюға тиіс.

В) тиісті кестелерді (есептеу-кестелік әдіс) толтыра отырып, әрбір аялдама пунктінде кіретін және шығатын жолаушылардың санын есептеу көмегімен.

Кешенді тексеру кезінде маршруттар бойынша жолаушылар ағынын бөлуді, аралықтар бойынша жолаушылар ағынының қуатын, маршрут бойынша жолаушының жол жүруінің орташа қашықтығын, маршруттың аялдама пункттері арасындағы жолаушылардың хат-хабарламасын, толтыру коэффициентін, жолаушылардың ауысушылық коэффициентін және т.б. көрсеткіштерді анықтауға болады.

Еңбек хат-хабарларын тексеру әдісі (сауалнамалық әдіс). Ол кәсіпорындарда, мекемелерде, тұрғылықты жері бойынша сауалнама толтыру жолымен жүзеге асырылады. Бұл әдіспен қала бойынша орташа қашықтықты, қала аудандары арасындағы хат-хабарды анықтауға болады. Сондай-ақ маршруттарда жолаушыларды тасымалдаудан және сатылған билеттерден түскен түсім туралы деректерді талдауға негізделген есептік-статистикалық әдіс бар. Аз еңбек сыйымдылығына және көрсеткіштердің едәуір санын алу мүмкіндігіне және есептеу техникасын бақылау нәтижелерін өңдеу үшін пайдалануға байланысты кестелік әдіс автобус көлігінде кеңінен таралған.