| Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 5.4В | Мектеп: |
| Күні: | Мұғалімнің аты-жөні: |
| Сынып : 5 | Қатысқандар саны : |
| Қатыспағандар саны : |
| Сабақтың тақырыбы | 1.Сарматтардың қандай археологиялық ескерткіштері бар (1 сабақ) |
| Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес ) | 5.2.2.1. Археологиялық ескерткіштерді салыстыру. 5.2.2.3. Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау5.3.1.1.Картада тайпалық одақтардың орналасуын көрсету |
| Сабақ мақсаты | Бәрі: Сарматтардың археологиялық ескерткіштерінің атауларын біледі, қолданбалы өнер ерекшеліктерін баяндайды, археологиялық ескерткіштердің айырмашылықтарын анықтап, өзара салыстырады. |
| Басым көпшілігі: Археологиялық ескерткіштерінің орналасуын картадан көрсетеді. |
| Кейбіреулері: Массагеттер мен сарматтардың ескерткіштерін салыстыра біледі. |
| Ойлау деңгейлері | Білу, түсіну, қолдану, талдау |
| Бағалау критерийлері | 1.Археологиялық ескерткіштерді өзара салыстырады2.Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттайды3.Археологиялық ескерткіштердің орналасуын картадан көрсетеді4. Сарматтарды басқа тайпалармен (массагеттердің қолданбалы өнері) салыстара біледі. |
| Тілдік мақсаттар | 1.Ақпаратты оқулықтан оқиды. (оқылым дағдысы)2.Білімдерін карта, сұрақтар арқылы айтады (айтылым дағдысы)3.Бір- біріне сұрақтар қою арқылы ақпарат алмасады, бейнебаяндағы және мұғалімнің ақпаратын тыңдайды (тыңдалым дағдысы)4.Білімдерін тапсырма жазу арқылы тиянақтайды (жазылым дағдысы) |
| Пәнге қатысты лексика мен терминология. Археология, археолог, сармат, тайпа, қолданбалы өнер, ескерткіш, массагет. |
| Құндылықтарға баулу | Өз ұлтының мәдениеті мен тарихына деген қызығушылығын және маңызды құңдылықтарын меңгертуде «Мәңгілік Ел» 6 – құндылық «Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы» бағытымен баулу |
| Пәнаралық байланыстар | Жаратылыстану – Қазақстан Республикасының территориясының картасынан ескерткіштердің орналасуын, тайпаның таралу аумағын көрсету, көшпелілер жайындағы мағлұматтар алынады. |
| Бастапқы білім | Сарматтардың өмірі мен тұрмыс- тіршілігі, шаруашылығы жайында біледі. Сарматтардың археологиялық ескерткіштерімен танысу негізінде халықтың діни- нанымдары, еңбек құралдары жайлы білім алады |
| Сабақ барысы |
| Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері | Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет | Ресурстар |
| Сабақтың басы 7 мин2 мин | 1.Ұйымдастыру бөлімі1) Амандасу2) «Достық алаңы» психологиялық орта қалыптастыру.Балалар ортаға шаттық шеңберіне жиналып орындайды:Армысың, Әлем! (Оң қолдарын созады)Армысың, Жарық күн! (сол қолдарын созады)Армысың, абзал Адам! (қолдарын алдыға созады)Армысың, Менің достарым! (бір-біріне қол бұлғайды)Кері байланыс: 3 рет шапалақпен білдіреді | |
| 2мин | Тақырыпты ашу және мақсаттауға қатысты әрекеттер.Білім алушылар 4 топқа «4 бұрыш» әдісі арқылы бөлінеді: олар қалаулары бойынша бұрышты таңдайды. 1-бұрыш «Сарматтар», 2-бұрыш «Археология», 3-бұрыш «Ескерткіштер», 4-бұрыш «Қолданбалы өнер». Бұрыштарда осы атаулар жазылып тұрады. Балалар таңдаған жазуы бар үстел басына топ құрап, бір-біріне қарама-қарсы отырады.М. Балалар, сіздер не себептен осы бұрышты таңдадыңыздар? Білім алушылар өз пікірлерін айтады. | |
| 3 мин | М. Жақсы. Ендеше, сабақтың тақырыбына назарларыңызды аударыңдар. Бүгін біз сіздермен сабақта не біліп, не үйреніп, не білетін боламыз? Қандай жұмыс жасаймыз деп ойлайсыздар? Балалар сабақ мақсаттарына шығатын болады.Мұғалім қорытынды жасайды. | |
| Сабақтың ортасы 28 мин1мин 2 мин | Қалыптастырушы бағалау.М. Балалар, сіздер әр тапсырманы орындаған бойы жақсы, белсенді жұмыс істеген үшін «Смайлик» алып отырасыңдар. Сабақ соңында ең көп смайлик жинаған топ анықталып, марапатталады.1 кезең. «Кинометафора» әдісі.Т. Әр топ ноутбуктан Сарматтар тайпасы туралы электронды оқулықтан бейнебаян қарайды, екінші мезетте әр топ өз тапсырмасы бойынша жұмыс жүргізеді. | Видео httpswww.youtube.comwatchv=Ii_t9nHfiyo |
| 5 мин | 1-бұрыш «Сармат» тобы «Сармат тайпалырының шығуы, тіршілігі мен шаруашылығын терең анықтау» тақырыбы бойынша оқулықпен (85-87б.б.) жұмыс істейді. Алған мәліметтерінің негізінде тақырыбын ашатын постер жасайды.2-бұрыш «Археология» тобы «Қазақстанның қай аймақтарында археологиялық зерттеулер жүргізілді, қандай ескеркіштері бар екенін анықтау» тақырыбында қосымша мәліметпен жұмыс жасайды, кесте толтырады.Кесте 1.3-бұрыш «Ескерткіштер» тобы картамен жұмыс жасайды. Картадан сармат тайпаларының орналасуын, таралу аймақтарын, ескерткіштерін анықтап көрсетеді. 4-бұрыш «Қолданбалы өнер» тобы суреттерменжұмыс жасайды. Оқушылар суреттерден сармат тайпаларында қолданбалы өнердің қандай түрлері болғандығын анықтап, заттай деректерге сипаттама береді, суреттер көрмесін ұйымдастырады. Дайын болған жұмыстарын 4 қабырғаға иледі. | Постер Кестеancient/history/ Картаhttp://tarih-/oldest/maps Сурет/160#page/4 |
4 мин( 1мин*4) | Т. 2 кезең. «Галерея» тәсіліӘр топ басқа топтарды қабырғадағы жұмыстарымен таныстырады. Топтар өз пікірлерін «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісімен стикерге жазу арқылы білдіреді. | Дайын жұмыстар.Стикерлер |
| 2 мин | 3 кезең. Қорытындылау кезеңі.Әр топ стикерлерге жазылған пікірлерді оқиды, қорытынды жасайды. Өз қорытындысымен басқа топтарды ауызша таныстырады. | Стикерлер |
| 1 мин | Кері байланыс. Топтарға смайликтер беріледі. | смайликтер |
| 1мин | Сергіту сәті. «Қызыл гүлім - ай» | https://www.youtube.com/watch?v=sPX27NNVWCY |
3 мин | 1 тапсырма.Ж.ВЕНН диаграммасы. Жұптардың жартысы массагетпен сарматтардың ескерткіштерін салыстырады, екінші жартысы - сарматтардың ескерткіштерін өзара салыстырады.Жұптар бір-бірінің тапсырмасын тексереді. Дұрыс болса, оларға смайликтер береді. | Смайликтер |
| 3 мин | ЖТ 2 тапсырма. Тарихи диктант.1.Қазба жұмыстары кезінде ақсүйек әйел ..-.. , ... ... қоса жерленген. 2.Абыз әйел мәйіті жанынан оның танымал белгілері: ... .., бояу езетін ...., ...-..... табылды. 3.Қайтыс болған адам о дүниеде жаңа ..... ... иеленуі үшін ...-.... , руластары қойған ас-су таусылған кезде азық табуы үшін ....-..... құдайға қызмет етуі үшін ...-.... қоса көмген.Толық мәтін нұсқасы: 1.Қазба жұмыстары кезінде ақсүйек әйел қару-жарақ , ат әбзелдерін қоса жерлеген. 2.Абыз әйелдің мәйіті жанынан оның танымал белгілері;құрбандық үстелі, бояу езетін келі, дәрі-дәрмектер табылды. 3.Қайтыс болған адам о дүниеде жаңа мініс атын иеленуі үшін ат әбзелдерін, руластары қойған ас- су таусылған соң азық табуы үшін садақ пен жебені , құдайға қызмет етуі үшін қару- жарағын қоса көмген.Ж. Тарихи диктанттың түгел мәтіні интербелсенді тақта арқылы көрсетіледі. Әр бала жұптасының жұмысын тексеріп, кестеге сәйкес бағалайды. | Тарихи диктант жазылған карточкалар |
| 3 мин | Б. 3 тапсырма.Картаға әр топтан 1 оқушыдан шақырылады. Олар картада сарматтардың археологиялық ескерткіштерін көрсетеді. 1 дұрыс жауап – 1 смайлик. | Карта , смайликтер |
| 3 мин | ЖТ. 4 тапсырма. Тест.1.Сармат ескерткіштері Қазақстанның қай аймағында көп кездеседі?А)Батыс ҚазақстанВ)Солтүстік ҚазақстанС)Шығыс Қазақстан2.Қайтыс болған адамды қалай жерледі?А)Бір қырымен В)ШалқасынанС)Оң жақ қырымен3.Обалардың биіктігі неше метрге дейін жетті?А) 15 В)16 С)104.Қайтыс болған адам о дүниеде мініс атын иеленуі үшін қандай затты бірге көмді ?А)Ат әбзелі. В)Келі С)Қару жарақ5.Абыз әйел мәйіті жанынан табылған бояу езетін зат қалай аталады?А)Табақ В)Шыны С)КеліӨзін-өзі кілт арқылы бағалайды, дұрыс жауап санына қарай смайликтер алады. | Смайликтер |
| Сабақтың соңы10 мин 3 минут | Үйге тапсырма А) «Төлқұжат» БЖ. Оқушылар тайпа туралы мәліметтерді құжат бойынша жинақтап жазадыВ)Шығармашылық жұмыс (қалауы бойынша) «Мен археолог» немесе «Мен сарматтың баласымын» тақырыбында 10 сөйлемдік әңгіме құрастырып әкеледі. Табыс критерийлері: Үй жұмысын бағалаңыз Оңай Орындарлық Күрделі | Смайликтер |
| 3 мин | М. «Әрекет рефлексиясы» Оқу материалын игеру тәсілдері мен құралдарын сараптау, ең тиімді шешімдерді іздестіру. Әр оқушының белсенділік деңгейін көрсетеді. О. «Табыс баспалдағы Стикерге қай тақырыпты жетік түсінбеді бір сөзбен (ескерткіш, карта, қолданбалы өнер) деп жазып, баспалдаққа орналастырады. | |
| 1 мин | Қалыптастырушы бағалау.Смайликтер санын анықтап , жеңімпаздар белгіленеді. «Фейерверк» әдісі- эмоционалдық кері байланыс | Смайликтер |
| 3 мин | Бағалау: | |
