Дубайдағы Blockchain Life 2025 форумында Telegram-дің негізін қалаушы және TON экожүйесінің құрылтайшысы Павел Дуров Cocoon (Confidential Compute Open Network) деп аталатын жаңа платформаны таныстырды.
Жоба децентрализацияланған есептеу желісін құруға бағытталған, ол әсіресе жасанды интеллект саласында Google Cloud және Amazon AWS сияқты орталықтандырылған бұлттық қызметтердің альтернативасы бола алады.
Дуровтың сөздеріне қарағанда, қазіргі заманғы ЖИ-қызметтер әлі де пайдаланушылардың жеке деректеріне қол жеткізе алатын орталықтандырылған провайдерлерге тәуелді.
— Мұндай сервистердің басым бөлігі әлі де орталықтандырылған ЖИ жеткізушілеріне тәуелді. Олар сіздің деректеріңізді жинап, модельдерді оқыту үшін пайдалана алады, сіздің профиліңізді құрастырып, сізді манипуляциялай алады. Кейбіреулері бұны қазірдің өзінде жасап жатыр, — деді ол.
Cocoon — бұл есептеу қуаттарының таратылған желісі, мұнда видеокарталардың иелері оларды жалға бере алады, ал әзірлеушілер жасанды интеллект тапсырмалары үшін осы ресурстарды пайдалана алады, қызметтерді Toncoin токендерімен төлейді. Барлық есептеулер шифрланады, бұл деректердің толық құпиялылығын қамтамасыз етеді.
— Жабдық иелері өздерінің графикалық процессорларын барлығына қолжетімді ете алады: желіге, әзірлеушілерге, Telegram-ға және TON арқылы сыйақы алу мүмкіндігіне ие болады. Ең бастысы: бұл бәрі толықтай жеке, толықтай құпиялы, — деп атап өтті Дуров.
Cocoon желісі TON блокчейнінің үстінде жұмыс істейді, жасанды интеллект, криптография және таралған есептеулер технологияларын біріктіреді.
Жоба командасының деректері бойынша, Cocoon сұраныс пен ұсынысқа байланысты динамикалық түрде өзгеретін бағаларымен, сыйақы жүйесі айқын жаһандық есептеу қуаттарының нарығын құратын болады.
Желінің алғашқы ірі қолданушысы Telegram болады. Мессенджердің кейбір ЖИ-функциялары, мысалы, дауыстық хабарламаларды өңдеу және чат-боттардың жұмысы, Cocoon инфрақұрылымында жүзеге асырылатын болады.
— Біз ИИ саласындағы есептеулер үшін децентрализденген желі құруды шештік. Бірінші идеялардың бірі оны PAIN — Private Artificial Intelligence Network деп атау болды. Бірақ кейін мен сахнаға шығарып: «PAIN әлеміне қош келдіңіздер» деу сәл қызық болар деп ойладым. Сондықтан біз сәл сәттірек атауын ойлап таптық — Cocoon: Confidential Compute Open Network, — деді Дуров.
Cocoon-ның децентрализденген құрылымы жасанды интеллект үшін есептеу ресурстарын қазіргі таңда бұлттық инфрақұрылымға қымбат шығындарға тап болатын стартаптар мен шағын компаниялар үшін қолжетімді етуі тиіс. Ірі технологиялық корпорацияларға тәуелділікті жойа отырып, желі өңірлік әзірлеушілер мен тәуелсіз жобаларға жаңа мүмкіндіктер аша алады.
Сонымен қатар анонимді транзакциялар мен орталықтандырылған бақылаудың болмауы реттеушілердің назарын аударуы мүмкін. Көпшілікке таралу үшін, ықтимал түрде, пайдаланушыларды тексеру және ережелерге сәйкестікті қамтамасыз ететін қосымша құқықтық механизмдерді құру қажет болады.