Долкун Ясенов | өмірбаяны

Долкун Ясенов  (1938–2005)

Шығыс Түркістанның Сүйдін қаласында туған. 

1956 жылы Үрімші қаласындағы филология факультетін бітірген. Сол жылы Ташкенттегі Орта Азия мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне оқуға түседі. 

1961 жылы аталған университетті бітіріп, Шығыс Түркістанға оралады да, СУАР Жазушылар одағының «Тарым» журналында бөлім меңгерушісі болып жұмыс істейді. 

1963 жылдан 1968 жылға дейін «ревизионист» ретінде Құмыл облысының Карамучка селосында айдауда болады. 

1968 жылы Отанын тастап, жасырын түрде Қазақстанға келуге мәжбүр болады. Алматыда «Коммунизм туғи» (қазіргі «Уйғур авази») газетінің редакциясында аға әдеби қызметкер, кейін әдебиет және өнер бөлімінің меңгерушісі қызметін атқарды. 1999 жылы «Йеңи һаят» тәуелсіз газетінің Бас редакторы болды.

«Гүлнардың досы» (1971), «Тастағы гүл» (1973), «Соқпақтар» (1976), «Өмір қоңыраулары» (1979), «Жер әуені» («Зов земли») (1982), «Туған жердің мейірі» (1986), «Жиектер» («Горизонты», 1988) сынды көптеген поэтикалық кітаптардың авторы. Бұлардан басқа оның қаламынан «Саадат», «Кәріз туралы повесть», «Соңғы сәтте», «Абдулла Розыбақиев», «Үнсіз өлім», «Сиқырлы аса», «Отан және жыр», «Туған жер қадірі», «Шөлдеу», «Керуен жолы» сияқты лиро-эпикалық шығармалар туған. Өлеңдері өзбек тілінде («Отанға махаббат»), қарақалпақ тілінде («Өмір қоңырауы») жеке кітап болып шыққан және қазақ, орыс, украин, түрік, авар тілдеріне аударылған.

Абайдың таңдамалы өлеңдерін ұйғыр тіліне аударып, «Көзімнің қарасы» деген атпен жеке кітап етіп шығарған (1972). О.Сүлейменов, Ж.Молдағалиев, М.Шахановтың және басқа қазақ ақындарының өлеңдерін аударған. Сонымен бірге Пушкиннің, Лермонтовтың, Твардовскийдің, Р.Гамзатовтың, Қ.Кулиевтің, С.Шипачевтің, Э.Вахидовтың, А.Ариповтың, басқа да бауырлас халықтар ақындарының өлеңдерін ұйғыр тілінде сөйлеткен.

1983 жылы «Жер әуені» атты поэмалар жинағы үшін Қазақстан Жазушылар одағының Ілияс Жансүгіров атындағы сыйлығына ие болды. 

2003 жылы Халықаралық Нобель сыйлығының 100 жылдығына орай мерекелік алтын медальмен марапатталған. 

1998 жылы Халықаралық ғылыми ағарту, өнер және индустрия академиясының академигі болып сайланды (АҚШ, Калифорния).