Геронтология қазақша слайд,презентация
Геронтология қазақша слайд,презентация
Геронтология (греч. geron, geront(os) — қартаю + logos ілім ғылым) – бұл тірі заттардың қартаю заңдылықтары және соның ішінде адамдарды қәрілік жасын зерттейтін ғылым.
Бұл терминді алғаш рет 1903 жылы И.И.Мешников ұсынған.
Қазіргі геронтология – ол көп салалы ғылым, оның құрамына қартаю биологиясы, клиникалық геронтология (гериатрия), геронтопсихология және әлеуметтік геронтология (герогигиена). «Геатрия» терминін алғаш рет американдық дәрігер И.Л.Нашер кіргізген. Ол 1914 жылы америкада «Геатрия: егде адамдардың ауырулары және оны емдеу» атты тұнғыш кітабы жарық көрді.
Қартаю биологиясын зерттеу кезінде, жануарларға әр –түрлі эксперименттік талдау жасауды және адамдардың өмірінен әр кезеңіндегі клиникалық зерттеулерді қамтиды.
Геронтологияның ерекшелігі ол өмір сүру ұзақтығының және өлімнің кейбір түпкілікті сұрақтарының шешілу бағыттарын анықтайды.
Клиникалық геронтологияның міндеті (гериатрии), қазіргі медицинаның қарқынды даму кезеңінде қарт адамдардың, физиологиялық, потофизиологиялық ерекшеліктерін зерттеу және потологилық процесс кезеңінде олардың ауыруын анықтап емдеу.
Геронтопсихологияның негізгі бөлімі болып табылатын тағылымдық геронтология тірі жануарлардың жасына қарай мінез құлқының өзгеруін зерттейді.
Әдеуметтік гигиенаның міндеті (герогигиена)–тұрмыс жағдайы және қоршаған ортаның адам өмірінің ұзақтығымен қартаюына әсері.
Ескере келе, қартаю процессін суреттеудегі терминдер негізінен нақты емес яғни, дәйектіленген анықтамалар болмағандықтан деуге болады. Ағылшын тіліндегі әдебиеттерден бұл сөз тек қартаю деп аударылады. Бұл терминді қолдана отырып біздің түсінетініміз қартаю (aging) сөзінің астарында өмір сүру кезеңінде бақыланатын және барлығы бірдей жақсы болмайтын өзгерістерді байқаймыз.(Finch,1990) «Senescence» С.Е. Finch термині организмдегі жасқа байланысты өзгерістерді анықтай отырып олардың биологиялық уақытқа өтуінен функциялық және оның өмір сүруіне келетін кедергілерді белгілейді. Басқаша айтқанда бұл қартаюдың дегенеративті процесс екенін анықтайды.