Алаш Автономиясы 9-сынып

• Ұйымдастыру кезеңі.Амандасу

«Мен қалаймын——» психологиялық тренингін өткізу.(Оқушылар бүгінгі Қазақстан тарихы пәнін қалай өткендігін қалайтынын күннің шуақтарына жазады).

• Оқушы зейінін сабаққа аудару

Әр түрлі түсті стикерді таңдау арқылы 3 топқа бөлу1-топ: «Алаш айнасы» 2-топ: «Алаштанушылар»3-топ: «Алаш ұрпағы» Әр топ берілген тапсырма бойынша талдау жұмыстарын жасап, өз тапсырмалары бойынша постер қорғайды.Үй тапсырмасын сұрау. Өткен сабақты қорытындылау:І. Сен білесің бе? (жаңа термин сөздердің мағынасын ашу)1. Революция (төңкеріс) — белгілі бір топ адамдардың мемлекеттік билікті басып алуы немесе ескі биліктің орнына жаңа биліктің келуін атаймыз.2. Социализм – латын тілінен аударғанда «ортақ, тең» деген мағынаны береді.3. Партия — ( лат. бөлік, топ) идеялары мен көздеген мақсаттарының ортақтығы негізінде біріккен адамдар тобы.4. Алаш – қазақ деген ұғымды білдіреді.5. Автономия – бір мемлекет ішінде өзін-өзі басқаруға құқық берілген саяси-ұлттыққұрылым.6.Зиялылар – латын. түсінетін, саналы, ойлаушы, яғни ой еңбегімен, мәдениеттідамыту және таратумен кәсіби түрде айналысатын адамдардың қоғамдық тобы.ІІ . Сәйкесін тап.

ІІІ. Венн диаграммасы.«Алаш» партиясы мен «Үш жүз» партияларының ұқсастығы мен айырмашылықтары.

Жаңа тақырыпты түсіндірудің жоспары: Жаңа сабақ Жаһанша Досмұхамедовтың «ЕНДІГІ ЖЕРДЕ ҚАЗАҚТЫ — ЕЛ ТҰРМЫСЫН, ТІЛІН, МІНЕЗ — ҚҰЛҚЫН, ӘДЕТ — ҒҰРПЫН БІЛЕТІНДЕР ҒАНА БАСҚАРАДЫ» деген эпиграф сөзімен бастаймын. Қызығушылығын ояту мақсатында ІІ Жалпықазақ съезінің қаулысы талданып болған соң, қорытынды ретінде «Алаш Орда» деректі фильмінен үзінді көрсетіледі. (фильмнің мазмұны – ІІ Жалпықазақ съезінде қабылданған қаулылар мазмұнын Жаһанша мен Халел Досмұхамбетовтердің Ленин мен Сталинге жеткізу үшін Мәскеуге барғандығы туралы ) бейнероликтен үзінді көрсетемін. ХХ ғасырдың басында өмір сүрген қазақ зиялыларының қылышынан қан тамып тұрған заманда атқарған еңбектері орасан зор. Қазақ автономиясына қол жеткізген зиялылардың қазақ жерін ҚАКСР-інің қарамағына біріктірудегі еңбектері ұшан-теңіз. Осылайша Қазақ АКСР-інің тұңғыш астанасы болған Орынбордың (1920-1924ж.ж.) оның қалыптасу мен дамуында белгілі рөл атқарды. Қазақстанның астанасы болған қандай қалаларға тоқталсақ:

• Орынбор 1920-1924ж.ж.

• Қызылорда 1924-1929ж.ж.

• Алма-Ата 1929-1997ж.ж.

• Астана (Ақмола) 1997-2011ж.ж.

Ал енді, «Алаш» партиясын ұйымдастырушы, Алашорда үкіметінің төрағасы Бөкейханов Әлихан Нұрмұхаммедұлы туралы дерекке назар аударайық:

1920-1940 ж.ж. халқымыздың бастан кешкен қаралы тарихының бір кезеңі. Ол тарихта мәңгі қалып, ұрпақ есінде ешқашан ұмытылмайды. 1997 жылы саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы болып аталып өтті, ал 31-мамыр қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні болып белгіленген. Еліміздің тәуелсіздігін алу үшін, өз үлесін қосқан барлық ХХ ғ. басындағы өмір сүрген қазақ зиялыларының еңбегі зая кетпеді деп толықтай айта аламыз.«Мәтін бөліктері» ойыны. Мәтінді оқуға топтарға 3 минут уақыт беремін.Оқып болған соң «Балық қаңқасы» беріліп, тапсырмалар орындалады.1 топқа-«Балық басы». «Алаш айнасы» тобына — ІІ Жалпықырғыз — қазақ съезінде Алаш автономиясын құрудан басқа қандай мәселелер қарастырылды?2 топқа-«Қаңқасы» . «Алаштанушылар» тобына – ІІ Жалпықырғыз — қазақ съезінде Алаш автономиясын құру мәселесін талқылау3 топқа-«Құйрығы» . «Алаш ұрпағы» тобына — ІІ Жалпықырғыз — қазақ съезінде Алаш милициясы мәселесін талқылау тапсырмалары берілді.Әр топ берілген тапсырма бойынша талдау жұмыстарын жасап, өз тапсырмалары бойынша постер қорғайды.

Сабақты бекіту.Қазақ қоғамы және Алаш партиясы тақырыбы бойынша жаңа сабақты тексеру тесті1. Қазақ зиялылары партия құру әрекетін қай кезде қолға алды?А) Бірінші орыс революциясы жылдарындаВ) Ақпан буржуазиялық — демократиялық революция кезіндеС) Қазан төңкерісі кезінде D) Азамат соғысы жылдарында2. 1905 Орал қаласында өткен қазақ облыстары өкілдерінің съезі қандай партия құру туралы шешім қабылдады?А) «Қазақ конституциялық — демократиялық партиясын»В) «Халық еркіндігі» (кадеттер) партиясынС) «Үш жүз» партиясын D) «Эсерлер» партиясын3. Қазақтың тұңғыш ұлттық — демократиялық партиясыА) Үш жүз В) Кадеттер С) Алаш D) эсерлер4. Қай съезде қазақ саяси партиясын құру туралы мәселе қаралды?А) Сырдария қазақ — қырғыз съезінде В) 5 — 13 желтоқсандағы ІІ Жалпықазақ съезіндеС) 21 — 26 шілдедегі І Жалпықазақ съезінде D) Жетісу қырғыз — қызық съезінде5. «Алаш» партиясының бағдарламалық жобасы неше бөлімнен тұрды?А) 5 В) 8 С) 12 D 106. «Алаш» партиясының бағдарламасы қай баспада жарияланды?А) «Айқап» журналында В) «Қазақ» газетінде С) «Сарыарқа» газетінде D) «Жұлдыз» журналында7. «Алаш» партиясы бағдарламасының бөлімдерін жаз….8. 1917 жылғы қарашада өткен Бүкілресейлік Құрылтайға қазақ қайраткерлері қай партияның атынан тіркелді?А) Үш жүз В) Кадеттер С) эсерлер D) Алаш9. «Алаш» саяси партия ретінде толыққанды қашан ұйымдасты?А) 1917 ж қараша В) 1917 ж шілде С) 1917 ж желтоқсан D) 1917 ж тамыз10. «Алаш» партиясының жетекшілері қандай бағдар ұстанатынан жариялады?А) Шығысқа бағдар ұстанатынан В) Большевиктер партиясы бағдарын ұстанатынынС) Батысқа бағдар ұстанатынын D) Кадеттер партиясы бағдарын ұстанатынынҚазақ қоғамы және Алаш партиясы тақырыбы бойынша үй жұмысын тексеру тестінің кілті1 – А 2 – А 3 – С 4 – С 5 – D 6 – В 7 — 1. Мемлекет қалпы 2. Жергілікті бостандық3. Негізгі құқық 4. Дін ісі 5. Сот билігі 6. Ел қорғау 7. Салық 8. Жұмысшылар9. Ғылым — білім үйрету 10. Жер мәселесі8 – D 9 – B 10 — CБағалау.Үйге тапсырма: Тақырыпты оқып, соңындағы сұрақтарға жауап беріңдер