Ана туралы мақал-мәтелдер
Арманыңды ақтармын ба жүрегімде тербесем?
Айға сіңлі, қарындассың қасиетті Жерге сен.
Мен өзіңді теңдесі жоқ құдірет деп түсінем,
Сендік қуат мың есе артық Жердің тарту күшінен.Сұлу әлем, әлем сұлу сен жаратқан адаммен,
Көк жолының қарсылығын қағып тастап барам мен.
Сендік қуат болар, бәлкім, басын иді көк маған,
Әркез сенен туғанымды есіме алсам, тоқтаман.
Ал ұмытсам, ұмыт болып қаларымды білемін,
Ұмыт қалмау үшін менің шарқ ұрады жүрегім.Шат жүріп — ақ қас қаққанша боламын мен шерменде,
Жетім емес кей ананың жетімдігін көргенде,
Көз алдымда жас дөңгелеп булығам да ызадан,
Маған тіпті сөз келмейтін ұяттардан қызарам.
Бұл дүниеге онсыз — дағы кеткен жоқ па көп есең,
О, аналар, кей пасықты жаратасың неге сен?!
Тасбауырлар дүниеге келсін де, тез кетсін де,
Әлде өзгелер ондайлардан жиіркенсін дейсің бе?
Қай кеудені жылытады лапылдаған отпенен,
Өз кеудесін жылытуға құдіреті жетпеген.
Анаң саған керек болса, балаңа да сен керек,
Кезекпенен ауысатын ғұмыр ғой бұл дөңгелек.
Ана керек, о, адамдар, ана керек адамға,
Анасыздар аң сияқты күн кешіп жүр ғаламда.
Пікірімді ұнатпаған таптық та дер дананы,
Даналықтың қажеті жоқ сыйлау үшін ананы!
———————————
Ана туралы мақал-мәтелдер
Ананың көңілі балада,
Баланың көңілі далада.
Жалғыз баласы атқа шапса,
Атасы ауылда тұрып
Тақымын қысады.
Ана жақсылығын,
Ауырсаң білерсің.
Қайын жақсылығын,
Қырырсаң білерсің.
Баланың өзі болғандай,
Келіннің өзі келгендей.
Ата-ананың қадірін
Балалы болғанда білерсің.
Ағайынның қадірін
Жалалы болғанда білерсің.
Ақылды бала: «ай-күнім — анам» дейді.
Сыйласа білген адамды «жаным» десе болады.
Ат биеден туады.
Ақ шынардың саясы.
Ата алдында қызмет.
елге тұлға болғалы.
Қарағайға қарсы бұтақ біткенше еменге айыр бүтақ бітсе нетеді —
құсқа тұғыр болғалы.
Ашудан жаман қас бар ма?
Жиырма бестен жақсы жас бар ма?
Қымыздан тәтті ас бар ма?
Анадан өнеге көрмеген қыз жаман,
Атадан тағылым алмаған ұл жаман
Қайын жақсылығын қыдырсаң білерсің.
Қала көркі үйі, орман-ағашы.
Анасыз баланың көзі тоқ.
Аулымды жақсы көргендіктен желісін сүйдім».
Баланың ойы қияда.
отқа күймейді, оқ та тимейді.
Баланың тілі — бал.
Атаның ізін ұл басар.
Атыңа ауыр жүк артпа.
қарызынан құтыла алмайсың.
Ата тілі ой өсіреді.
Аяғын көріп асын іш.
Анасы ұятсыз болса,
баласы миятсыз болады
Балаларға аналар дерт қонбасын тілейді.
Буаз сиыр сүзіспейді.
Ердің анасы — елдің анасы.
Анасын ренжіткендерді Алла тағала да жақтамайды.
Ақылды әйел ішінде, алтын бесікті ұл жатар.
Анаға баланың алалығы жоқ.
Мейрімі мол ананың —
Жүрегі жылы, қолы кең.
Кең пейілді атаның
Жүзі жылы, жолы кең.
Баласы атқа шапса анасы үйде тақымын қысады.
Анасын сүйгеннің баласын сүй. Ананың сүті-бал, баланың тілі – бал.
Көне киім жаңаны сақтайды,
Кәрі кемпір баланы сақтайды.
Ананың алақаны балаға айдынды қоныс.
Ажалды ана жеңеді.
Алты бала таппай, ана атанбайды
Анаңа ауыр сөз айтпа!
Атыңа ауыр жүк артпа!
Көне киім жаңаны сақтайды,
Кәрі кемпір баланы сақтайды.
Ананың сүйген жері:
Отқа күймейді,
Оқ та тимейді.
Ананың ойы ұяда,
Баланың ойы қияда.
Ақ жаулығы ананың —
Ақ көрпесі баланың.
Ағайын — алтау,
Ана — біреу.
Ана алақанының аясы —
Ақ шынардың саясы.
Анадан артық дос бар ма?
Ашудан жаман қас бар ма?
Жиырма бестен жақсы жас бар ма?
Қымыздан тәтті ас бар ма?
Ананың сүті—бал,
Баланың тілі — бал.
Ата-ананың қадірін
Балалы болғанда білерсің;
Ағайынның қадірін
Жалалы болғанда білерсің.
Ақ шашты ана:
«Жастығым — балам» дейді.
Ақылды бала:
«Ай-күнім — анам» дейді.
Ана алдында — құрмет,
Ата алдында — қызмет.
Ана жақсылығын,
Ауырсаң білерсің.
Қайын жақсылығын,
Қыдырсаң білерсің.
Ана туралы мақал-мәтелдер
Ана қадірі — тірлік қадірі.
***
Ана алақанының аясы —
Ақ шынардың саясы.
***
Ана баласын
Арыстанның аузынан алар.
***
Ана даңқымен қыз өтер,
Мата даңқымен бөз өтер.
***
Ана — жанашыр жақын,
Ананы аялау — сенің қақың.
***
Ана жүрегі — теңізден терең.
***
Анада болады ауыр ой,
Баласына тілер абырой.
***
Анадан теріс туған
Тезге салсаң түзелмес.
***
Аналы баланың өзі тоқ,
Анасыз баланың көзі тоқ.
***
Анаң бір қолымен ұрар,
Бір қолымен сылар.
***
Анаң өгей болса,
Тойың бұзылар.
Туғаның түгел болса,
Елің қызығар.
***
Анаңа рақым етпесең,
Балаңнан рақым күтпе.
***
Анасы жаман
Алғанын жамандайды.
***
Анасыз үй — панасыз,
Атасыз үй — батасыз.
