Тұлғатану ғылымын қалыптастыру қажет

Мақала билік басындағы «техно­краттарға» ой салып, мектептерде, колледждерде және жоғары оқу орындарында оқы­­тылып жатқан тарих пәні­нің оқу жоспары мен оның сапа­сына көңіл аударады ғой деген үміттемін.

Мақалада бүгінгі тарих ғылы­мында ескерілмей жат­қан көптеген проблема­лар назарға алынған. Әсіре­се бүкіл түркі халықтарына ор­тақ та­ри­хымыз терең зерделенген. Тарих бізді бір-бірімізден алшақ­тат­пай, керісінше біріктіретін фак­тор болуға тиісті. Бұл – дәлел­деуді қажет етпейтін ак­сио­ма. «Қазақстан – бүкіл түркі халық­тары­ның қара ша­ңы­рағы» деген Ел­ба­­сы­­мы­здың идеясын бар ықы­ла­сым­­мен қолдаймын. Ма­қалада тарихшыларға үлкен үміт артылып отыр.

Кез келген тарихи шығар­ма дерек негізінде жазы­латын­дығы белгілі. Сон­дықтан да архив дерек­терін іздеу, табу және талдау, сөйтіп оларды ғылыми айналымға қосу оңай шаруа емес. Оның үстіне көрші елдер архивіндегі халқымыз тари­хы­на қатысты құжаттарды алу, тіпті қиын­дап кетті. Тәуелсіздік жыл­­дарында жи­нақ­талған архив құжат­тарының ғылы­­ми айналымға түспей жатқан­дығы да белгілі. Өйт­кені оларды оқи­тын және талдайтын маманға зәру­міз. Өкініштісі еліміздің бірде-бір оқу орны деректанушы маман дайындамайды. 

Президентіміз тарихы­мыз­­дағы тұлғалар рөлі мәсе­­­­лесіне көңіл аудар­ған екен. Бүгінде жер-жер­лер­де тұлға­лар жөнінде ірілі-уақ­ты кітап, кітап­шалар шығып, ескерт­­кіш­тер қойы­лып жүр. Бірақ ескерт­кіш­тер­дің мәртебесін анықтап, олар жөнін­де деректер жинап жатқан ешкім жоқ. Сонымен қатар артында ақшалы ұрпағы бар кісі­лерге де көше­нің атын беру ісін тықпалау да жоқ емес. Сон­дықтан тұлғатану ғылы­­мын қалыптастыруымыз қа­жет. Оның методологиялық және теория­лық негіздерінің жаса­луы кезек күттір­мейтін мәселе.

Аманжол КҮЗЕМБАЙҰЛЫ,

тарих ғылымдарының докторы,

профессор

ҚОСТАНАЙ