Ауаға ұшқан ақша немесе ҮЕҰ-ны кім және қалай қаржыландырады?

Таяуда Америкадан келген қазақстандық достарым маған Reddita-ның мақаласын жіберіп, оқып шығуымды сұрады. Онда Қазақстандағы қаржы көлемін есептей отырып, біздің ең үздік он елдің қатарына кіруге мүмкіндігіміз бар екені жазылған.

Қысқаша айтқанда, мақалада тек NED 2021 жылы азаматтық қоғамның дамуына 1 миллион 300 мың доллардан астам қаражат құйғаны айтылған. Осы ортада жүрген таныстардан қазақстандық ҮЕҰ-ны шетелдіктердің де, мемлекеттің де қаншалықты қаржыландыратыны туралы білуге шешім қабылдадым. Мәселен, өзім өмір сүретін Нұр-Сұлтанды алайық.

2021 жылы әкімдік ішкі саясат басқармасына жалпы жобаларға 191 млн теңге бөлген. Олардың арасында: әйелдерді қолдау, татуласу институтын дамыту, мемлекеттік тілді қолдау, азаматтық секторды нығайту және т.б. жобалар бар. Біз білмейтін және пайдасы жоқ іс-шаралар.

Енді шетелдік инфузияға қатысты:

«Қадыр Қасиет» ҚБ 2021 жылы әйелдер мен балаларды буллингтен қорғау жобасын іске асыру үшін USAID-тен 750 мың АҚШ долларын алды. Осы жоба бойынша қандай да бір жұмыс жүргізіліп жатқанын қанша адам естіді? Қанша бала мен әйелге көмек көрсетілді? Жеке өзім білмеймін.

«Еркіндік қанаты» ҚҚ 2021 жылы Сорос Қазақстан қорынан және Ned-тен 100 мың доллар, (оқыту курстарын өткізу), Еуропалық одақтан 250 мың еуро (оқыту курстары), Нидерланды Елшілігінен 35 мың еуро (оқыту курстары), NED-тен 50 мың доллар (тағы бір оқыту курстары), Еуро Нидерланды Елшілігінен 80 млн еуро (ұйымды қолдау), Сорос Қазақстан қорынан 12 млн теңге (зерттеу жүргізу), халықаралық республикалық институттан 25 млн теңге (зерттеу жүргізу), 5 млн теңге (ұйымды қолдау) алған. Елордада қанша өмір сүрсем де, оқу курстары немесе зерттеулер туралы ешқашан естіген емеспін, тіпті ұйымның атауы да маған таныс емес. Бірақ олар БАҚ пен әлеуметтік желілерде жұмыстары, танымалдылығы туралы ақпарат жариялайды. Ал жазылушылар саны небәрі 4458 адамды құрайды. Бұл төмен көрсеткіш.

«МИСК» ҚҚ — NED-тен 65 мың доллар оқыту курстарына бөлінген. Иә, бұл курстар туралы ешкім білмейді.

«Билік» АА NED-тен 260 мың доллар қаражатты сөз бостандығын дамыту үшін алған. Енді бізде туындайтын сұрақ, сонда ақша болмаса еркіндік те болмай ма?

Жалпы, менің ойымша, бұл мысалдар барлығын түсіну үшін жеткілікті. Әрине, кімнің не істеп жатқанында шаруам жоқ, тек отандық және шетелдік салық төлеушілердің ақшасы далаға кетіп жатқаны өкінішті.

Ақпарат: yvision.kz, фото: hit.media