Қазақстанның сыртқы қарызы 160,9 миллиард долларға жетті

Қазақстанның сыртқы қарызының 80% жеке ұйымдардың міндеттемелеріне түседі. Бұл туралы Ұлттық банктің төлем балансы департаментінің директоры Азат Өскенбаев мәлімдеді.

Ресми мәліметтерге сәйкес, Қазақстанның сыртқы қарызы 2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 160,9 млрд АҚШ долларын немесе ЖІӨ-нің 90,7% -ын құрады. Оның ішінде жеке сектордың компанияаралық қарызы — 101,3 миллиард доллар (62,9%), квазимемлекеттік сектордың сыртқы қарызы — 20,1 миллиард доллар (12,5%), ал мемлекеттік сыртқы қарыз — 13,2 миллиард доллар (8,2%).

Халықаралық тәжірибеде сыртқы қарыздың параметрлерін талдау кезінде компанияаралық қарызды алып тастау әдетке айналған, өйткені ол ең аз қауіпті болып саналады. Ақыр соңында, аффилиирленген несие берушілер қарыз алушылардың табысты қызметін жалғастыруға мүдделі және бұл міндеттемелер көп жағдайда шартты болып табылады. Қазақстанның сыртқы қарызы Үкімет пен Ұлттық банктің үнемі бақылауында — деді Өскенбаев.

Ол жаңа бюджеттік саясат тұжырымдамасы мен Ұлттық қордың қаражатын қалыптастыру мен пайдалану тұжырымдамасы елдің қарызының тұрақтылығын анықтайтын индикаторлар белгіленгенін еске салды:

а) мемлекеттік және квазимемлекеттік қарыздың арақатынасы (сыртқы және ішкі) — ЖІӨ-нің 60% -ынан аспауы керек (2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 46,5%);

б) елдің сыртқы қарызының арақатынасы — ЖІӨ-нің 100% -ынан аспауы керек (2020 жылғы 1 қазандағы 90,7%);

в) Үкіметтің сыртқы қарызы мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы қарызының көлемі — Ұлттық қордың валюта активтерінің жалпы сомасынан аспауы керек (2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 59,1%).

Бұл көрсеткіштердің сақталуын жыл сайын Қаржы министрлігі (мемлекеттік қарыз бойынша) және арнайы ведомствоаралық комиссия (квазимемлекеттік қарыз бойынша) сыртқы қарыз алудың рұқсат етілген мөлшерін (лимитін) құрумен қамтамасыз етеді.

Сыртқы қарыздар елдің экономикасы мен халқына ауыртпалық түсірмейтіндігін ұмытпаған жөн. Сыртқы қарыз, оны ұтымды түрде қайтару мүмкіндігін ескере отырып (тұрақты табыс деңгейі, өтімді активтердің болуы) қосымша инвестиция көзі ретінде қызмет етеді. Сыртқы қаржыландыруды тарту жаңа технологиялардың келуін қамтамасыз етеді, жаңа жұмыс орындарын ашады, тікелей салықтармен қамтамасыз етеді, әлемдік өндірістік тізбектерге интеграциялануға және сату нарықтарының кеңеюіне ықпал етеді, деп қорытындылады Өскенбаев.