АҚШ-қа Путин қажет емес, олар Ресейдің жаңа басшысын күтеді

АҚШ пен путиндік Ресейде құндылықтар мен халықаралық тәртіптің қарама-қайшы көзқарастары бар. Бірде-бір саммит, сапар, қалпына келтіру, ұсыныс немесе қауіп-қатер жағдайды өзгертпейді, деп Атлантикалық кеңеске арналған аналитикалық нотада жазады АҚШ-ның Польшадағы бұрынғы елшісі Даниэль Фрид және америкалық дипломат, АҚШ-ның Ресейдегі бұрынғы елшісі, НАТО Бас хатшысының бұрынғы орынбасары Александр Вершбоу.

«Ресей қалай болса, солай» — бұл өмір бойы президент бастаған, көршілеріне қарсы соғыстарды бастайтын, елдегі және шетелдегі қарсыластарын өлтіретін, АҚШ пен Еуропадағы сайлауға араласатын және жалпы антиамерикалық күш рөлін атқаратын тоқырап тұрған авторитарлық клептократия. Кремль Батыс Еуропаның «өзінің» бөлігінде оған толықтай әрекет ету еркіндігін береді және басқа жолмен қарайды деп күтеді», — дейді американдық дипломаттар.

Ағымдағы АҚШ — Ресей қарым-қатынасы, олардың пікірінше, Леонид Брежневтің соңғы жылдары және Рональд Рейган әкімшілігінің алғашқы президенттік кезеңінде, АҚШ пен Еуропада көптеген адамдар қатынастардың одан әрі нашарлау қаупі бар деп ойлаған кездегідей төмен деңгейде болып отыр.

«Михаил Горбачев Брежневтен кейін көп ұзамай КСРО-ны басқарды. Оның сыртқы саясаттағы «жаңа ойлауы» және Рейганның оған деген сындарлы реакциясы АҚШ — Кеңес қарым-қатынасында бетбұрыс кезеңге алып келді және қырғи-қабақ соғысты бейбіт жолмен аяқтайтын серпіліс үшін жағдай жасауға көмектесті», — дейді Даниэль Фрид және Александр Вершбоу. Америкалық сарапшылар Ресейдің оң өзгерістерге мүмкіндігі бар, сондықтан АҚШ бұған қалай әрекет ету керектігін ойлануы керек деп сендіреді.

«Жаңа басшылық ақыры Кремльге келгенде, өзінің жеке пікіріне сүйене отырып, американдық емес, күн тәртібін ілгерілетуге тырысады. Бірақ Ресейдің ішкі тоқырауы мен сыртқы оқшаулануын тоқтатуға ұмтылған жаңа басшылық Украина сияқты шешілмеген дауларды шешуге және серіктестік пен өзара тиімді ынтымақтастыққа деген қатынастардың шын мәнінде өзгеруіне негіз қалау үшін неғұрлым ашық бола алады. Мұндай жаңа басшылықтың саяси жағдайы Ельцинге қарағанда әлдеқайда қолайлы болуы мүмкін. Ресейдің жаңа басшыларын Кеңес империясының күйреуі немесе аяқталмаған және түрлі-түсті реформалардың хаотикалық нәтижелері ауыртпалыққа салмайды», — дейді американдық сарапшылар.

Ресейдің жүргізген сыртқы саясатының негіздері Батыстың қысқа мерзімдегі жауабында шынайылық пен практикалыққа шақырады. «Путиннің Ресеймен қалай болса солай қарым-қатынас жасағанда, Америка Құрама Штаттары ақыры пайда болған кезде басқаша және басқа Ресеймен қарым-қатынас жасауға дайын болуы керек», — осындай қорытынды шығарады екі американдық дипломаттар.

Керімсал Жұбатқанов