Әлемде білім беру мен оқыту жүйесінде революция басталды
Әлемдік еңбек нарығы, білім беру тәсілдері сияқты, айтарлықтай өзгереді деп күтілуде. Жақында Давос экономикалық форумы «Жұмыс орындарының болашағы» атты қызықты зерттеуін жариялады, онда 2025 жылға дейінгі жұмыс орындарының картасын, сондай-ақ жаңа ортадағы табысты мансапқа қажетті дағдыларды шығарды.
Бұл есепте авторлар әлемдік компаниялардың көшбасшылары еңбек нарығында күткен өзгерістерді болжауға тырысты. Алайда, олардың болжамында авторлар 2020 жылғы пандемияның экономикалық циклдардың кең тарихы аясында жұмыс күшінің болашағына әсерін де жарықтандыруға тырысты. Алдағы бес жылда табысты мансапқа жаңа технологиялар, жаңа мамандықтар мен қажетті дағдыларды енгізудің әсерін болжады.
Жұмыс берушілердің талап ететін дағдылары:
аналитикалық ойлау және жаңашылдық;
белсенді оқыту және нұсқаулық стратегиялары;
күрделі мәселелерді шешу;
сыни тұрғыдан ойлау және талдау;
шығармашылық, өзіндік және бастамашылдық;
басшылық және әлеуметтік әсер.
Есепке сәйкес, пандемия мен бұғаттаулардың қазіргі уақыттағы жағымсыз әсерінен басқа, жұмыс орындары жоғалады, өйткені компаниялар технологияларды қабылдап, жұмыс процестерін өзгертеді. 2025 жылға қарай компаниялардағы ағымдағы міндеттерге кететін уақыт адамдар мен машиналар арасында екіге бөлінеді.
2025 жылы 85 миллионнан астам жұмыс орны жоғалуы мүмкін. Баяндама авторлары адамдар арасындағы жаңа еңбек бөлінісіне, жұмыс орындары мен алгоритмдерге бейімделетін жаңа жұмыс орындары ашылатындығын көтермелейді.
Бұл жаңа жұмыс орындары әр түрлі білім, білік және дағдыларды қажет ететіні анық. Мұнда білім беру саласы өз рөлін атқаруы керек. Жұмысынан айырылған, бірақ жаңа сұранысқа ие кәсіпті игеруге ұмтылатын адамдар тез қайта даярлауды қажет етеді.
Есеп авторлары олардың жұмыс берушілерге жүргізген сауалнамасы көрсеткендей, жұмысшылардың жартысына жуығы (40 %) 2025 жылға қарай жаңа білім мен дағдыларды игеру үшін алты айлық оқудан өтуі керек.
Пандемия мен бизнестің технологиялық жаңаруына байланысты жұмыс орындарының қысқаруына байланысты рецессия кезінде қысқа мерзімде жаңа технологиялар мен дағдыларды игеруге қабілетті жоғары білімді адамдар жұмыс табуға үлкен мүмкіндікке ие болатыны анық.
Білім беру жүйесі қоғамның жаңа талаптарына дайындалуы керек. LinkedIn сияқты әлеуметтік желілерден және Coursera онлайн-білім беру платформасынан алған есеп авторлары ұсынған мәліметтерге сәйкес жеке тұлғалардың өз бастамалары бойынша онлайн-оқыту мүмкіндіктеріне деген қызығушылықтарының төрт есе, жұмыс берушілердің өз қызметкерлеріне арналған онлайн оқуға деген қызығушылығының бес есе өсуі және мемлекеттік бағдарламалар арқылы онлайн-біліммен қамтылғандар санының тоғыз есе өсуі.
Жақында Интернет-алпауыт Google компаниядағы кейбір лауазымдарға орналасу үшін бұдан былай ресми бакалавр дәрежесін талап етпейтіндігін мәлімдеді (бірақ бұл ескеріледі), бірақ Google-дің алты айлық сертификат бағдарламасын аяқтау жеткілікті болады. Басқа технологиялық алпауыттар да осы саясатты қолдана бастады.
Білім беру саласы кез-келген мемлекетке және оның еңбек нарығына қысқа мерзімді бағдарламалар мен курстарды ұсынуға дайын болуы керек, бұл адамдарға басқа мамандықты, жаңа дағдыларды игеруге мүмкіндік береді, сол адамдарға, жұмысшыларға әлемдік деңгейдегі жылдам өзгерістерге қарсы тұру үшін жаңа нәрселерді игеруге көмектеседі.
Керімсал Жұбатқанов
