Коронавирус пен жұмыссыздықтың салдарынан болған экономикалық құлдырау

Коронавирус пен жұмыссыздықтың салдарынан болған экономикалық құлдырау Ресейден жастардың жаппай кетуіне алып келеді, бұл терең демографиялық дағдарысқа әкеледі.

Американдық The National Interest басылымы материал жариялады, онда автор Ресейде көптеген жылдар бойы халықтың табиғи төмендеуі болғанын еске салады.

Егер дағдарыс жағдайында мемлекет жастарға тиімді қолдау көрсетпесе, онда Ресейдің демографиясы түбіне жетуі әбден мүмкін. Ресейлік жастар шетелге бақыт іздеуге кетеді, жағдай 1990 — ші жылдардағыдан гөрі кеңейе түсуі мүмкін.

Басылым болжамға сәйкес, 2050 жылға қарай Ресей Федерациясының халқы 135, 8 млн адамды құрап, 7, 5 %- ға азаяды, ал 2060 жылға қарай зейнеткерлер халықтың жартысына жуығын құрайды.

Мақала авторлары Ресей билігінің дабыл қағатын кез келді деп санайды. Олардың сөздерін қолдай отырып, Левада орталығының жақында жүргізген сауалнамасының нәтижелері келтірілген, 24 жасқа дейінгі ресейліктердің 53 %- ы елден кеткісі келетіндігі анық, өйткені олар мұнда өздері үшін кәсіби перспективаларын көрмейді.

Жастар арасында жұмыссыздық 15 % деңгейінде екенін ескерсек, социологтардың сауалнамасы таңқаларлық болмауы керек. Шетелде өз балаларына бақыт тілейтін ресейліктердің 45 %- ы.

Алайда, көптеген сарапшылар Ресейдің экономикалық және әлеуметтік жағдайы тек нашарлайды деп болжайды. Ресейлік билік шамамен сегіз миллион жұмыс орнының жоғалуын бағалайды. Жас мамандар еңбек биржасына кезекте бірінші болатыны анық.

Сонымен бірге, американдық басылымның атап өтуінше, Кремль пандемия кезінде қолдау формаларының арасында жастар үшін бөлек бағыт жоқ.

Ресейдің валюталық резерві 560 миллиард доллардан асады, ал Ұлттық әл — ауқат қорында 95 миллиард доллар бар. Алайда, болжанбаған шығыстардың жалпы мөлшері ЖІӨ — нің 3 %- ынан аспауы екіталай. Егер ұлттық байлық дағдарыс кезінде азаматтарды қолдау үшін пайдаланылмаса, бұл не үшін қажет?

Ресейліктер пандемия кезінде билік пен олардың іс — әрекеттерін көбірек сынға алып отыр. Өзін — өзі оқшаулауға қарсы алғашқы митингілер өтті. Адамдар жұмыста емес, үйде отыруға мәжбүр болғанына наразы, бірақ бұл жағдайда Ресей үкіметінен нақты көмек жоқ. Көбісі тіпті тамаққа да ақша табылмай отыр.

Әрине, коронавирус біртіндеп бәсендеп кетеді, өмір қайтадан жақсара бастайды. Алайда, адамдар ұзақ уақыт бойы кезінде үлкен қиыншылыққа тап болғанын есте сақтайды. Осылайша, ұқсас нәрсені қайталай отырып, олар қалай аман қалу керектігін ойластырады.

Мұндай ойлар Ресейде екі, үш немесе одан да көп бала туғысы келетін азаматтардың азаюына себеп болуы мүмкін. Тіпті жақында ана капиталын арттыру демографиялық құлдырауды тоқтатуға көмектеспей отыр. Ресейлік жастардың ықтимал кетуімен бірге мұны алдағы жылдары азаюы және ресейлік халқының қартаюы процестері жылдам жүреді.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты